فراوانی آنتی‌ژن‌های پلاکتی در اهداکنندگان خون: مقایسه روش مولکولی با روش الیزا( برای HPA-1a)

  چکید ه   سابقه و هدف   روش‌های سرولوژیکی جهت تعیین نوع آنتی‌ژن‌های پلاکتی به دلیل محدودیت دسترسی به منابع آنتی‌سرم‌های اختصاصی و تعداد ناکافی پلاکت در بیماران مبتلا به ترمبوسیتوپنی محدود شده است. بنابراین از روش‌های مولکولی و بر پایه DNA جهت تعیین ژنوتیپ‌ آنتی‌ژن‌های پلاکتی استفاده می‌شود. از آن جا که در مورد میزان شیوع این آنتی‌ژن‌ها در جمعیت ایران اطلاعات چندانی در دسترس نیست لذا هدف مطالعه، تعیین شیوع این آنتی‌ژن‌ها در تعدادی از اهداکنندگان خون می‌باشد.   مواد وروش‌ها   مطالعه انجام شده از نوع توصیفی بود. DNA از 3 میلی‌لیتر خون کامل که از 100 نفر اهداکننده خون، در لوله‌های حاوی EDTA جمع‌آوری شده بود، استخراج گردید. فراوانی آلل‌های آنتی‌ژن‌های پلاکتی HPA-1,2,3,4,5 و HPA-15 با استفاده از روش PCR-SSP مورد مطالعه قرار گرفتند. 40 نمونه از این 100 نفر نیز برای بررسی فنوتیپ به روش الیزا بررسی شدند. جهت بررسی فراوانی ژنی از معادله Hardy weinberg و تحلیل نتایج از آزمون‌های Z و X2 استفاده شد.   یافته‌ها   فراوانی ژنی آنتی‌ژن‌های پلاکتی مورد بررسی به شرح زیر می‌باشند:   HPA-1a (98/0)، HPA-1b (02/0)، HPA-2a (54/0)،‌ HPA-2b (46/0)،‌ HPA-3a (48/0)، HPA-3b (52/0)، HPA-4a (0/1) ،‌ HPA-5a (99/0)، HPA-5b (01/0)، HPA-15a (47/0)، HPA-15b (53/0). هیچ موردی از HPA-4b در این مطالعه دیده نشد. فراوانی فنوتیپی زیر حاصل گردید:   19% HPA3a/3a ، 92% HPA2a/2b ،‌ 8% HPA2a/2a ،‌ 4% HPA1a/1b ،‌ 96% HPA1a/1a ، 2% HPA5b/5b ،‌ 98% HPA5a/5a ، 100% HPA4a/4a ،‌22% HPA3b/3b ، 59% HPA3a/3b ، 19% HPA15b/15b ، 67% HPA15a/15b ، 14% HPA15a/15a . 26 نمونه(65%) از 40 نمونه مورد بررسی برای HPA-1 به روش الیزا مثبت، 4 نمونه(10%) منفی و 10 مورد HPA-1a بینابینی شدند.   نتیجه گیری   در این مطالعه ژنوتیپ هموزیگوت HPA-1b/b به دست نیامد که مشابه سایر مطالعات انجام شده در آسیا می‌باشد. در این مطالعه با توجه به تفاوت‌های موجود در میزان فراوانی HPA-1,2,5 در مقایسه با سفیدپوستان اروپایی، به نظر می‌رسد احتمال تحریک تولید آنتی‌بادی ضد پلاکتی توسط این آنتی‌ژن‌ها نیز متفاوت از نتایج سایر سفیدپوستان باشد که نیازمند بررسی‌های بیشتر در این زمینه است. به نظر می‌رسد HPA-15b و HPA-5b و HPA-2b ممکن است باعث پورپورای پس از تزریق و مقاومت پلاکتی شوند که این دو نقطه نظر نیازمند بررسی‌های بیشتر می‌باشند.   کلمات کلیدی : آنتی‌ژن‌های پلاکتی، فراوانی ژنی، PCR ، ایران