عوامل مؤثر در طراحی روش نمونه‌گیری از جمعیت‌های پنهان در معرض بیماری‌های پرخطر

مقدمه: روش نمونه‌گیری پاسخگو محور نزدیک به دو دهه پیش برای نمونه‌گیری از جمعیت‌های پنهان به‌ویژه جمعیت‌هایی که در معرض بیماری‌های پرخطریکه سلامت جامعه را به مخاطره می‌اندازند، معرفی شد. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل مؤثر در طراحی روش نمونه‌گیری از جمعیت‌های پنهان در معرض بیماری‌های پرخطر انجام پذیرفت. روش کار: در این مطالعه مروری، ضمن معرفی اجمالی روش نمونه‌گیری پاسخگو محور، به مرور 11 طرحی که از این روش برای بررسی جمعیت‌های پنهان در آن‌ها استفاده شده است، پرداخته شد. همچنین، نکات در نظر گرفته شده در خصوص مهمترین عوامل مؤثر در طراحی این روش که شامل ارزیابی بنیادی و انتخاب هسته‌ها می‌باشند، نیز بررسی شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که اگر اهداف اصلی اجرای ارزیابی بنیادی و انتخاب هسته‌ها محقق نشود، برآورد پارامترهای جمعیت پنهان با مقادیر واقعی آن اختلاف خواهند داشت و اریبی‌هایی مانند عدم تشکیل زنجیره‌های عضوگیری طولانی، عدم اعتماد به اندازه شبکه اجتماعی افراد و کندی روند عضوگیری برای طرح بوجود خواهد آمد. نتیجه گیری: بدون در نظر گرفتن نکات مؤثر در طراحی روش نمونه‌گیری پاسخگو محور، این روش در نمونه‌گیری از جمعیت‌های پنهان کارا نخواهد بود. پیشنهاد می‌شود که پژوهشگران قبل از استفاده از این روش نمونه‌گیری، به منظور تضمین حصول به موفقیت در نفوذ به جمعیت‌های پنهان هدف، این ملاحظات را مد نظر قرار دهند.