عوامل مؤثر در بروز رفتار سرمایه‌گذاران با رویکرد پدیدارنگاری

تصمیم­گیری سرمایه­گذاران در بازارهای مالی از عوامل فراوانی متأثر است که بسیاری از آنها در رویکردهای عقلانی تصمیم­گیری توجیه‌شدنی نیست. عواملی مانند نظام ارزشی، اعتقادات و پیشفرض‌های فرهنگی موجب بروز سوگیری در فرایند تصمیم‌گیری می‌شود که رفتار و تصمیم‌های سرمایه‌گذاران را تحت تأثیر قرار می‌دهد. کانون توجه این پژوهش، شناخت عوامل رفتاری و ارائۀ الگوی تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران با تأکید بر مؤلفه‌های فرهنگی است. فرضیه‌های مبنایی پژوهش، از مرور نظریه و پژوهش­های مرتبط، استخراج و برای پیشبرد مراحل پژوهش، طرح پژوهش ترکیبی در بخش‌های کیفی و کمّی پژوهش، انتخاب و عملیاتی می­شود. در مرحلۀ کیفی ضمن اتخاذ استراتژی پدیدارنگاری، مصاحبه­های نیمه‌ساختاریافتۀ عمیق با خبرگان تصمیم­گیری رفتاری انجام شد. داده‌های حاصل از مصاحبه­ها با استفاده از روش تحلیل محتوا تحلیل و براساس آن، پرسشنامۀ پژوهش طراحی شد. در این قسمت با بهره‌گیری از استراتژی پیمایش، تعداد 500 پرسشنامه به‌صورت نمونه­گیری در دسترس، توزیع و 316 پرسشنامه تکمیل و جمع­آوری شد. داده‌های حاصل از پرسشنامه با نرم­افزارهای SPSS و Amos Graphics و با استفاده از روش معادلات ساختاری تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد در مقولۀ فرهنگ، مؤلفه­های نظام ارزشی، کانون­کنترل، تحمل ­ابهام، عادت به سرمایه­گذاری و افق زمانی در کنار مقوله­های شخصیت، سوگیری­ شناختی و سوگیری ­عاطفی، تصمیم‌های سرمایه‌گذاران را شکل می‌دهد و موجب بروز رفتارهای توده­وار در تصمیم­گیری می­شود. همچنین با وجود تأیید تأثیر مقولۀ زمان در سایر پژوهش­ها، تحلیل داده­ها نشان داد الگوی رفتاری تصمیم­گیری سرمایه­گذاران بورس اوراق بهادار خراسان رضوی متأثر از عامل زمان نیست.