علّیت و پیش‌بینی‌‌ در کیهان‌شناسی مدرن

Authors

Abstract:

کیها­ن­شناسی مدرن، علمی متکی بر شواهد تجربی است ولی اصول فلسفی و پیش­فرض‌های متافیزیکی نقش بسیار مهمی در آن دارند. نظریه نسبیت عام اینشتین که یکی از ابزارهای اصلی کیها­­ن­شناسی است، یک نظریه فیزیکی موجبیتی است (به جز در تکینگی‌ها) و لذا انتظار می‌رود طبق معادلات میدان اینشتین بتوان تحول بزرگ-مقیاس جهان را پیش‌بینی کرد. اما کشف شتاب مثبت جهان در پایان قرن گذشته نشان داد که موضوع پیش‌بینی آینده جهان، چنان­که تصور می‌شد، میسر نیست. در این مقاله ضمن بررسی مبانی فلسفی علیّت فیزیکی، موجبیت و پیش‌بینی در نسبیت و کیهان­شناسی، از این ادعا دفاع می‌شود که پیش‌فرض‌های متافیزیکی کیهان­شناسان در پیش‌بینی آنها در مورد آینده جهان، شدیداً دخالت دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جوابهای کیهانشناسی معادلات برانس- دیکی با ثابت کیهانشناسی

  In this paper, the analytical solutions of Brans-Dicke (B-D) equations with cosmological constant are presented, in which the equation of state of the universe is P=mÙ° ρ , under the assumption φRn=c between the B-D field and the scale factor of the universe. The flat (K=0) Robertson- Walker metric has been considered for the metric of the universe. These solutions are rich in the sense that ...

full text

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

full text

جوابهای کیهانشناسی معادلات برانس- دیکی با ثابت کیهانشناسی

در این مقاله, جوابهای کیهانشناسی معادلات برانس - دیکی (b-d) با ثابت کیهانشناسی برای جهانی که معادله حالت آن به صورت p=mù° ρ باشد, با فرض  φrn=cبه طور تحلیلی ارایه شده اند. متریک کیهان, متریک تخت (k=0) روبرتسون- واکر در نظر گرفته شده است. این جوابها که جوابهای غبار نظریه b-d با ثابت کیهانشناسی, جوابهای ناریایی °=ù, جوابهای خلا اوهانلن و توپر, جوابهای تورمی (°=ù) را در بر می گیرند, غنی هستند و می...

full text

هویت زن در غزل مدرن و پست مدرن

دوران مدرن و پست مدرن قبل از هر چیز با پارادایم معرفت شناسی مشخص می شود که بازتاب آن را  در همه حوزه ها، از جمله در ادبیات و شعر نیز می توان یافت. شعر پست مدرن ایران در شمارآخرین و جدیدترین اشعار معاصر قراردارد که نگاههای منتقدان و بسیاری از جوانان جامعه را به سوی خود جلب کرده است. یکی از موضوعات عمده در این اشعار، بازتاب  چهرۀ زنان در طیف­های گوناگون است که در برخی موارد بیانگر احوال وکردار و ...

full text

نقشویژگیهای شخصیت در پیشبینی سبکهای هویت دانشجویان

هدف از پژوهش حاضر پیشبینی سبکهای هویت (اطلاعاتی، هنجاری و سردرگم - اجتنابی) بر اساسمؤلفههای شخصیت است. طرح پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. شرکتکنندگان اینپژوهش شامل تمامیِ دانشجویان دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه سمنان بودند که در سال89 مشغول به تحصیل بودند که از این تعداد 220 نفر به شیوه نمونهگیری در دسترس - تحصیلی 90انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش سیاهۀ سبک هوی...

full text

تعیین نقش خلاقیت هیجانی و عملکردهای نوروسایکولوژیک در پیشبینی تفکرانتقادی

زمینه: د‌‌انش‌آموزان تیزهوش به عنوان سرمایه‌های مهم انسانی د‌‌ر د‌نیا شناخته می‌شوند‌. بررسی عوامل مؤثر بر سبک تفکر این افراد‌ بسیار مهم است. بر‌این اساس پژوهش حاضر با هد‌‌ف تعیین نقش خلاقیت هیجانی و عملکرد‌‌های نوروسایکولوژیک د‌‌ر پیش‌بینی تفکرانتقاد‌ی د‌‌انش‌آموزان تیز هوش صورت گرفته است. روش‌کار: روش پژوهش توصیفی- همبستگی بود‌. جامعه آماری پژوهش کلیه د‌‌انش‌آموزان مقطع متوسطه د‌وره د‌وم مد‌...

full text

علیت در عرفان نظری

عارفان به­ گونه­ ای به علیت معتقدند. به­ رغم نبودِ تمایز در وجود حقیقی، اگر آن را با غیر (ظهورات) بسنجیم، می­توان نوعی ثانویت و توقف در بهره ­مندی از آن یک وجود را به ممکنات نسبت داد؛ اما آیا این، علیت در وجود است؟ در عرفان، پس از استناد موجودیتِ حق به ممکنات، به نحوِ بالعرض و بالمجاز، نوعی تقرر و نفس ­الامر برای آنها در نظر گرفته می­شود که نوعی غیریت نفس ­الامری میان نِسَب و اضافات نسبت به وجود حق ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 19

pages  352- 378

publication date 2016-10-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023