عدالت در توزیع جغرافیایی تخت‌های دیالیز و نفرولوژیست‌ها در ایران بر اساس شاخص‌های نیاز با استفاده از منحنی لورنز و ضریب جینی

  مقدمه: یکی از اولویت‌های مهم همه سیستم‌های سلامت، توجه به عدالت در توزیع منابع بخش سلامت می‌باشد. توزیع منابع اعم از انسانی و تجهیزاتی بدون توجه به شاخص نیاز، منجر به بی‌عدالتی می‌گردد که ضمن مخدوش نمودن اصل دسترسی، منجر به تخصیص ناکارآمد منابع نیز می‌گردد. هدف مطالعه حاضر بررسی عدالت در توزیع تخت‌های دیالیز و پزشکان نفرولوژیست در ایران در سال 1389 می‌باشد.   روش کار: این مطالعه کاربردی به روش توصیفی انجام شد. داده‌های مطالعه که شامل تعداد تخت‌های دیالیز، تعداد بیماران و تعداد پزشکان نفرولوژیست به تفکیک هر استان بود، وارد نرم‌افزار اکسل گردید. تحلیل داده‌ها با استفاده از منحنی لورنز و شاخص جینی انجام شد.   یافته‌ها: تعداد کل بیماران دیالیزی در سال 1389 در ایران 18545 بیمار بود. استان تهران با 3991 بیمار (21%) بیشترین تعداد و استان ایلام با 83 بیمار (حدود 5/0%) کم‌ترین تعداد بیمار دیالیزی را دارا بودند. تعداد تخت‌های دیالیز، 3722 تخت بود که استان تهران با 666 تخت (18%)، بیشترین تعداد و استان کهکیلویه و بویراحمد با 23 تخت (6/0%)، کم‌ترین تعداد تخت را دارا بودند. تعداد کل متخصصان نفرولوژیست نیز 335 نفر بود که 151 نفر از آن‌ها در تهران مشغول به فعالیت بودند. به طور متوسط به ازای هر صد هزار نفر جمعیت، 5 تخت دیالیز و 44/0 متخصص نفرولوژی وجود داشت.   نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان داد که علی‌رغم توزیع عادلانه تخت‌های دیالیز بر اساس شاخص نیاز، توزیع نفرولوژیست‌ها با ناعدالتی همراه می‌باشد. بنابراین با توجه به نقش مکمل منابع انسانی و تجهیزاتی در ارایه خدمت، توزیع عادلانه‌تر نفرولوژیست‌ها می‌تواند به کارآیی بهتر منابع منجر شود.