طنـز داستانی، ابزار پایـداری و بیـداری(تحلیلی از جایگاه طنز در داستان‌های جلال آل‌احمد)

author

شیری, قهرمان

Abstract:

طنز، ساز و کاری همسان با هنر و ادبیات دارد و شیوه‌ی شکل‌گیری و ماهیت محتوایی آن، بر دو اصل عادت‌زدایی و انتقادگری نهاده شده‌است. تفاوت آن با هنرهای دیگر، تنها در مجموعه‌ای از رفتارهای کلامی است که می‌توان آن را شگردهای بیانی نامید. آل‌احمد سومین داستان‌نویس طنزپرداز از نسل پیش از کودتا در ایران است که به دلیل برخورداری از روحیه‌ی حسّاس، عجول، تند مزاج و بذله‌گو، در داستان‌های خود نیز از زبان و بیانی کنایی و پر طعن و تعریض و آمیخته به شوخ طبعی برای طرح ماجراها استفاده می‌کند. در سالهای پیش از کودتا، طنز آل‌احمد با جنبه‌های اجتماعی نیرومند خود از موضوعات مهمّی چون سیاست، فعّالیت‌های حزبی، حسّاسیت‌های مذهبی، مشکلات اداری و رفتار و روحیات زن‌ها صحبت می‌کند و از پویایی و تنوّع بسیار بهره‌مند است. امّا در سالهای پس از کودتا، هم از مقدار گرایش او به طنزپردازی کاسته می‌‌شود و هم طنزهای آشکار، اغلب جنبه‌ی زبانی و فکاهی پیدا می‌کنند و هم در مجموع، طنز داستانی بافتی پیچیده، پنهان و پرتعمّق به خود می‌گیرد و از نوع طنز تراژیک می‌شود.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

 آشنایی‏زدایی زبانی در آثار داستانی جلال آل‏احمد

فرمالیست‏ها کارکرد ادبیات را آشنایی‏زدایی از ادراک معمول و روزمرۀ ما نسبت به محیط اطراف می‏دانستند. طبق این نظریه‏‏، متن ادبی حاصل شگردهای آشنایی‏زداینده در سطوح مختلف صورت، معنا و ژانر‏های ادبی است. ساختارگرایان با بسط این مطلب، نقش ادبی را به عنوان یکی از نقش‏های زبانی مطرح نمودند که با آشنایی‏زدایی در زبان شکل می‏گیرد؛ لذا انواع آشنایی‏زدایی و برجسته‏سازی در زبان را بیان کردند. با بررسی زبان...

full text

چالش‌های اخلاقی ابزار طنز و آثار آن

در این تحقیق، ضمن شناخت و تبیین معیار اخلاقی مقوله طنز، ایراداتی از قبیل عدم سازگاری طنز با برخی منهیات اخلاقی بررسی و پاسخ داده می‌شود. به کارگیری ابزارهایی همچون مبالغه که منجر به دروغ‌گویی می‌شود، کنایه و استهزاء، کودن نمایی، تشبیهات توهین آمیز، تخریب شخصیت و سایر سازنده‌هایی که در طنز وجود دارد، مورد اشکال و انتقاد اخلاقی قرار گرفته و بررسی می‌شود. همچنین بیهودگی، خنده مذموم، غلطیدن به ورطه...

full text

بررسی کلیشه‌های جنسیتی در آثار داستانی جلال آل‌احمد

با تحولات اجتماعیِ صورت‌گرفته در جوامع بشری، اساس تفکر مردسالارانه مورد تردید و پرسش قرار گرفته و وضعیت زنان دستخوش تحولات اساسی شده است. از تحولات صورت‌گرفته در وضعیت زنان حضور آن‌ها در صحنه‌های گوناگون اجتماعی و به‌عهده گرفتن نقش‌هایی فراتر از نقش‌های فیزیکی است که جامعۀ کهن در قرون و اعصار گذشته به آن‌ها تحمیل کرده و در صدد تداوم آن است. اما به رغم تغییرات آشکاری که با تلاش زنان در این زمینه ...

full text

The effect of cyclosporine on asymmetric antibodies and serum transforming growth factor beta1 in abortion-prone model of mice CBA/J x DBA/2

كچ ي هد فده و هقباس : ي ک ي طقس زورب للع زا اه ي ،ررکم ا لماوع تلاخد ي ژولونوم ي ک ا رد ي ن قم طققس عون ي وراد دقشاب ي س ي روپسولک ي ،ن ح لدم رد طقس شهاک بجوم ي ناو ي CBA/j×DBA/2 م ي تنآ ددرگ ي داب ي اه ي ان و راققتم TGF-β لماوع زا عت مهم يي ن گلماح تشونرس هدننک ي سررب روظنم هب رضاح هعلاطم تسا ي ات ث ي ر اس ي روپسولک ي ن م رب ي از ا ي ن تنآ عون ي داب ي س و اه ي اکوت ي ن TGF...

full text