طراحی مدلی برای فقر روستایی و اثر آن بر روی ناپایداری محیط‌ زیست (مطالعه موردی: استان چهارمحال و بختیاری)

Authors

  • بسحاق, محمدرضا دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه اصفهان
  • تقدیسی, احمد استادیار گروه جغرافیای دانشگاه اصفهان
  • تقوایی, مسعود استاد گروه جغرافیای دانشگاه اصفهان
Abstract:

در میان تمام چالش‌های موجود در مسیر توسعه پایدار شاید بتوان به صراحت گفت که دو مانع اصلی مطرح است، فقر و تخریب محیط زیست. این دو عامل علاوه بر این که تأثیر منفی بر دستیابی به توسعه پایدار می‌‌گذارند، دارای رابطه پیچیده‌ای هستند و به‌عنوان بحران جدی کشور را تهدید می‌کنند. باید توجه داشت که تخریب محیط زیست مسئله‌ای پیچیده است و سایر زمینه‌ها مانند فناوری‌های نوین، آداب و رسوم، برنامه‌ها و راهبردهای ملی، زمینه‌های تاریخی، جغرافیایی، سیاسی و...  نیز در این تخریب سهیم‌اند. لذا وجود تفکری نظام‌مند که تمام ابعاد مسئله را در بر گیرد و به آن توجه کند ضروری می‌نماید. ‌تخریب محیط زیست و فقر هر دو از چالش‌های جهانی هستند که مشترکات بسیاری دارند اما اغلب به‌طور جداگانه مورد بررسی قرار می‌گیرند. محیط را نمی‌توان به حال خود رها کرد. انسان‌ها نه تنها نسبت به یکدیگر بلکه نسبت به محیط خود مسئولند. اگر به محیط آسیب نرسانیم مدت‌های طولانی پایدار خواهد بود. از این‌رو هدف پژوهش حاضر طراحی مدلی است که بتواند قواعد فقر روستایی و ناپایداری محیطی را تبیین کند. روش پژوهش حاضر به‌صورت پیمایشی می‌باشد و سعی شده که با استفاده از رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری به طراحی مدلی از فقر و ناپایداری محیطی در مناطق روستایی اقدام گردد. جامعه آماری این تحقیق سرپرستان خانوارهای مناطق روستایی استان چهارمحال و بختیاری می­باشند که با استفاده از فرمول کوکران نمونه‌ای به حجم 383 نفر از بین آن‌ها به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب گردیده و با ابزار پرسشنامه مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد که فقر ناشی از ابعاد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است که به‌طور معنا‌داری به‌وجود آورنده‌‌ فقر روستایی است. از سوی دیگر ناپایداری در روستا در متغیرهای آب، خاک، مرتع و درختان نمود بیشتری دارد. نتیجه پژوهش حاضر علاوه بر تبیین مسئله فقر روستایی و ناپایداری، حاکی از اثر مثبت و معنادار بین این دو متغیر است. فقرای روستایی با بهره‌برداری بیش از حد از امکانات طبیعی سبب ناپایداری بیشتر آن می‌شوند و این مسئله در گذر زمان منجر به نابودی منابع می‌گردد.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پهنه‌‌بندی خشکسالی‌ با استفاده از شاخص SPI و بررسی اثرات آن بر محیط زیست (مطالعه موردی: استان چهارمحال و بختیاری)

خشکسالی از جمله اصلی‌‌ترین و قدیمی‌‌ترین بلایای طبیعی است که انسان‌‌ها از دیرباز با آن آشنا بوده‌‌اند. در واقع میزان خشکسالی مقایسه نسبی بین میزان بارندگی هر منطقه در آن سال با میانگین بارندگی در سال‌‌های گذشته می‌باشد. در 22 سال گذشته، ایران در مجموع به مدت 13 سال با خشکسالی مواجه بوده است. استان چهارمحال و بختیاری با دارا بودن01/0 مساحت کشور 10 درصد از آب کشور را تامین می‌کند. ولی در بین 8 اس...

full text

فقر روستایی و تخریب محیط‌زیست (مورد مطالعه روستاهای سرخون و بیدله از توابع استان چهارمحال و بختیاری)

امروزه بسیاری فقر را عاملی عمده و تأثیرگذار بر مشکلات زیست‌محیطی قلمداد می‌کنند. طرفداران دیدگاه‌های مذکور، عمدتاً معتقدند که فقرا در تلاش‌‌ برای بقاء، بیش از حد از منابع طبیعی استفاده می‌کنند و در نتیجه، فشار زیادی بر محیط ‌زیست‌ وارد می‌آورند. اما این، فقط بخشی از موضوع است. در رویکردهای جدیدتر درباره فقر و محیط‌ زیست، بر تأثیر شرایط زیست‌محیطی و اقلیمی بر وخیم‌تر شدن وضعیت زیست فقرا تأکید می‌...

full text

کارکرد اقتصادی زنان روستایی در فرآیند توسعه پایدار (مطالعه موردی: استان چهارمحال و بختیاری)

مقاله پیش رو با هدف تبیین ارتباط بین کارکرد اقتصادی زنان روستایی با وضعیّت توسعه پایدار نقاط روستایی به رشته تحریر درآمده است. در این پژوهش از روش‌های اسنادی، پرسشنامه‌ای و مشاهده‌ای استفاده شده است، مدل آماری تجزیه به مؤلفه‌­های اصلی و اقتباس از مدل (پی، اس، آر) الگوی معمول در طبقه‌بندی وتحلیل داده‌ها است. جامعه آماری این پژوهش را 8619 زن روستایی واقع در سنین فعالیت ساکن در564 روستای بالای 15 خ...

full text

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

بررسی و تحلیل اثرات توسعه بر محیط با کاربرد مدل تخریب (مطالعه موردی: شهرستان بروجن، استان چهارمحال و بختیاری)

در دهه‌های اخیر، زمینه‌های تسلط فزاینده بشر بر طبیعت فراهم آمد؛ تعادل بین آنها به زیان "طبیعت" به هم خورد و افزایش تخریبِ مراتع و جنگل‌ها، فرسایش‌خاک، مصرف فزاینده منابع تجدید ناپذیر، آلودگی آب، خاک و هوا حاصل گردید. در مورد شهرستان بروجن (منطقه مورد مطالعه) نیز شرایط فوق صدق می‌کند. لذا در این پژوهش‌که از نوع توصیفی- تحلیلی با رویکرد سیستمی است، سعی گردید با کاربرد مدل‌ تخریب، میزان تخریب و ناپ...

full text

ارائه‌ی مدلی تلفیقی جهت اولویت‌بندی زیرساخت‌های توسعه‌ی گردشگری مطالعه‌ی موردی: شهرستان‌های استان چهارمحال و بختیاری

Today, tourism-oriented property development has played an important role in the economies of the world. Considering that the promotion and development of tourism requires special conditions, structural, political, cultural and social programs in accordance with the conditions and facilities aimed at reducing inequality-regional tourism, understanding the differences between regions and areas d...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 36  issue 159

pages  133- 145

publication date 2017-12

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023