طراحی شبکه جاده جنگلی به منظور توسعه گردشگری در منطقه حفاظت‏ شده ارسباران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی

مسیرهای دسترسی از نیازهای اساسی جهت دست‏یابی به مناطق تفرجی و برنامه‏ریزی گردشگری هستند. هدف از این تحقیق، طراحی و ارزیابی شبکه جاده جنگلی به‌منظور انتخاب شبکه جاده بهینه جهت توسعه گردشگری در منطقه حفاظت‏شده ارسباران است. بدین منظور مناطق مستعد تفرجی با استفاده از روش سیستمی مخدوم و شبکه عصبی پرسپترون چندلایه (MLP) ارزیابی و شناسایی شدند. برای تهیه نقشه شایستگی عبور جاده، معیارهای مؤثر بر طراحی جاده با روش منطق فازی استانداردشده و با توجه به اهمیت نسبی حاصل از فرایند تحلیل سلسله‏ مراتبی تلفیق شدند. سپس گزینه‏های شبکه جاده جهت دسترسی به مناطق تفرجی در محیط GIS طراحی و از جهات فنی، محیط‏زیستی و اجتماعی- اقتصادی ارزیابی گردید. نتایج ارزیابی مناطق مستعد گردشگری نشان داد، بخش‏هایی از منطقه دارای توان برای تفرج متمرکز طبقه 2 (0.17%) و تفرج گسترده طبقه 2 (10.09%) می‏باشد. با توجه به نتایج وزن‏دهی معیارها، معیار شیب با مقدار 0.289 و معیار ارتفاع با مقدار 0.033 به ترتیب بیشترین و کمترین وزن را به خود اختصاص دادند. در کل 14 گزینه شبکه جاده طراحی شدند و بر اساس ارزیابی نهایی گزینه 7 با تراکم 3.34 متر در هکتار، قابلیت دسترسی (سخت) 64.68 درصد و با حداقل هزینه و اثرات محیط‏زیستی به‌عنوان گزینه بهینه انتخاب شد. بنابراین با در نظر گرفتن هزینه و اثرات محیط‏زیستی و با به‌کارگیری قابلیت‏های GIS می‏توان به طراحی اصولی شبکه جاده و درنتیجه توسعه جاده‏های دسترسی موجود به‌منظور توسعه گردشگری در منطقه پرداخت.