شهر قدیم سیرجان در قرون 7-8 ه.ق با استناد به قراین تاریخی و یافته های سفالی

Authors

  • عابد تقوی استادیار گروه باستان شناسی، دانشگاه مازندران
Abstract:

یکی از شهر­های مهم و معتبر ناحیۀ کرمان در قرون 7-8ه.ق شهر سیرجان بوده است که زیر نظر حکومت محلی قراختائیان و آل ­مظفر اداره می ­شد. از این شهر نه‌ تنها در بسیاری از منابع تاریخی سخن به میان آمده، بلکه طی چند فصل نیز کاوش ­های باستان­ شناختی در بافت قدیم آن انجام پذیرفته است. در این میان، بیشتر مطالعات باستان­ شناختی در این شهر، محدود به اوایل دوران اسلامی تا دورۀ سلجوقی بوده و توجه کمتری به قرون میانی و به­ ویژه قرون 7-8ه.ق آن شده است. ازاین‌روی، هدف اصلی پژوهش حاضر بر این امر استوار است که جایگاه شهر در قرون 7-8ه.ق بر اساس شواهد تاریخی و باستان­ شناسی مورد ارزیابی قرار گیرد. این مقاله در روش با رویکرد توصیفی-تطبیقی و تحلیل تاریخی و نیز در گردآورری اطلاعات با بهره ­گیری از شیوه­ های اسنادی و مطالعات میدانی درصدد است که به این پرسش پاسخ دهد که مهم ­ترین تحولات تاریخی و باستان­ شناسی شهر سیرجان در قرون 7-8ه.ق چیست؟ با توجه به مطالعات انجام­ شده، مشخص­ گردید که شهر در فاصلۀ قرون شش تا نه هجری از محدودۀ شهر قدیم فعلی چند کیلومتر به سمت غرب جابجا شده و در محدودۀ قلعه­ سنگ فعلی شکل‌ گرفته و توسعه پیدا کرده است. شهر در این دوره همچنان موردتوجه حاکمان مختلف بوده و به دلیل اهمیت آن سازه­ های تدافعی مستحکمی دور تا دور شهر ایجاد کرده بودند. هم­چنین با توجه به مطالعۀ گونه­ های متنوع سفال­ های این دورۀ شهر مشخص ­گردید که سیرجان همچنان از پویایی اجتماعی-اقتصادی برخوردار بوده و ساکنان آن طیف متنوعی از ظروف سفالین تولیدی منطقه و نیز مناطق گوناگون دیگر را استفاده می ­کرده ­اند. این موضوع نشان‌دهندۀ وجود روابط تجاری گسترده با مراکز شهری مختلف داخلی و احتمالاً خارجی می ­باشد. ازجملۀ سفال­ های استفاده‌شدۀ این دورۀ شهر نیز می ­توان به نمونه ­های ­شاخص­ زرین ­فام، سلطان­ آبادی، لاجوردینه و سلادن اشاره­ کرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

پژوهشی در پیشینة تاریخی شهر قم با استناد بر مطالعات باستان‌شناسی و قرائن تاریخی

شهر قم در طول دوران اسلامی به واسطه وجود مرقد حضرت معصومه (س)، به عنوان دومین قطب مذهبی ایران شناخته شده است. تأثیرگذاری عامل مذهبی در معرفی این شهر تاحدی است که گروهی از مورخان معتقدند پیش از ظهور دین اسلام، در این منطقه هیچ­گونه پایگاه شهری وجود نداشته است. علی­رغم تحقیقات پراکنده­ای که در خصوص قدمت شهر قم صورت گرفته است، ابهامات فراوانی در مورد زمان دقیق ایجاد این شهر و سازندگان آن وجود دارد...

full text

بررسی تحول ساختار فضائی شهر تبریز در دورۀ قاجار با استناد به نقشه‌های تاریخی

چکیده      شهر تبریز که از پیشینۀ تاریخی غنی برخوردار بوده و در طول تاریخ خود همواره به عنوان شهر اول یا دوم سلسله های حکومتی کشور ایران مطرح بوده است، در دورۀ قاجار با عنوان دارالسلطنه تبریز، ولیعهد نشین و دومین شهر مهم ایران پس از دارالخلافه ناصری محسوب می شده است. اهمیت سیاسی تبریز از یکسو و قرار گیری آن در مرز شمال غربی ایران، این شهر را تبدیل به دروازه ای جهت ورود مدرنیته و پیشرفت های  جها...

full text

بررسی تحول ساختار فضائی شهر تبریز در دورۀ قاجار با استناد به نقشه های تاریخی

چکیده      شهر تبریز که از پیشینۀ تاریخی غنی برخوردار بوده و در طول تاریخ خود همواره به عنوان شهر اول یا دوم سلسله های حکومتی کشور ایران مطرح بوده است، در دورۀ قاجار با عنوان دارالسلطنه تبریز، ولیعهد نشین و دومین شهر مهم ایران پس از دارالخلافه ناصری محسوب می شده است. اهمیت سیاسی تبریز از یکسو و قرار گیری آن در مرز شمال غربی ایران، این شهر را تبدیل به دروازه ای جهت ورود مدرنیته و پیشرفت های  جها...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 2

pages  153- 169

publication date 2019-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023