شناسایی و تحلیل کلان‌روندهای مؤثر بر بهای نفت خام با رویکرد آینده‌نگاری

یکی از مهم‌ترین گام‌های آینده‌نگاری، شناسایی و تحلیل روندهای مؤثر بر آن است که در این مقاله به‌طور موردی، بهای نفت خام موردمطالعه قرار گرفته است. بر این اساس هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی کلان‌روندهای مؤثر بر آینده‌ی بهای نفت خام در افق 1410 ش. است. بنابراین پس از انجام مطالعات کتابخانه­ای و بررسی اسناد و منابع معتبر و مصاحبه با خبرگان، فهرستی از روندهای کلیدی مؤثر بر آینده‌ بهای نفت خام به دست آمد و با استفاده از روش دلفی، کلان­روندها از 68 مورد به 40 مورد تقلیل یافتند. سپس با بهره­گیری از روش تحلیل ساختاری، ماتریس تأثیر متقابل طراحی شد و با تشکیل پانلی شامل 11 نفر از خبرگان و اجماع نظرات آنان درباره تأثیرگذاری عوامل بر یکدیگر، داده‌ها وارد ماتریس شد. با تحلیل داده­های برآمده از ماتریس با نرم‌افزار میک‌مک، میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری هرکدام از عوامل ارزیابی شده است؛ بر این اساس، روندهای راهبردی مؤثر شناخته شدند و مشخص شد که روندهایی نظیر سیاست ایالات‌متحده، دیپلماسی انرژی روسیه، رشد چین و هند، شکنندگی خاورمیانه و شمال آفریقا، همبستگی و انسجام اتحادیه اروپایی، عرضه و تقاضای جهانی نفت، بیشترین تأثیرگذاری را بر آینده بهای نفت خام دارند.