شناسایی فرآورده‌های فعال زیستی و مؤثر بر سیستم ایمنی نرمتنان خلیج‌فارس

زمینه: پژوهش در ویژگی های فارماکولوژیک فرآورده های طبیعی دریایی موجب کشف مواد فعال زیستی، که می توانند کاربرد بالینی داشته‎باشند، گردیده است. محیط زیست دریایی، منبع فرآورده های طبیعی زیستی و فعال استثنایی است که خصوصیات ساختاری- شیمیایی آنها در دیگر محصولات طبیعی گیاهان و جانوران خشکی زی دیده نمی شوند. مواد و روش‌ها: تعداد 611 گونه ی نرمتن شناسایی شده در سواحل و جزایر خلیج فارس، جهت تاکسونومی و یافت اسامی هم نام (Synonymy) در بانک اطلاعاتی نرمتنان هند – آرام (OBIS) مورد بررسی قرار گرفتند. سپس اسامی این نرمتنان همراه با اسامی هم نام آنها، در بانک اطلاعاتی پزشکی کتابخانه ی ملّی کنگره آمریکا PubMed جهت یافت فرآورده های زیستی آنها جستجو شدند. یافته‌ها: از 611 گونه نرمتن خلیج فارس، 172 جنس/گونه دارای ترکیبات فعال زیستی بوده که جداسازی و تلخیص مواد ضدعوامل‎عفونی در 16 جنس/گونه نرمتن خلیج فارس گزارش شده بود. عصاره ی این نرمتنان یا مواد استخراجی و تلخیص شده ی آنها دارای فراورده های مؤثر و سیستم ایمنی (شش نرمتن)، ضدتوکسیکولوژیک (چهار نرمتن)، ضد درد و آنالژیک (یک نرمتن)، کاردیوتونیک و مؤثر بر سیستم عروقی (دو نرمتن)، کاهنده ی چربی خون (چهار نرمتن)، مؤثر بر پوکی استخوان و فعال ساز استئوبلاست ها (دو نرمتن) و درماتیت (یک نرمتن) بوده اند. نتیجه گیری: نرمتنان خلیج فارس دارای فرآروده های مؤثر بر سیستم ایمنی و فعال زیستی بوده و رشد فزاینده ی جداسازی این ترکیبات، نشانگر آن است که پژوهش بر روی نرمتنان خلیج فارس می تواند گنجینه ای از مواد فعال زیستی ضد عوامل-عفونی را برای ما نوید دهد.