شرک ربوبی مشرکان عصر نزول در آیینه تفسیر تطبیقی با تمرکز بر آیه 31 یونس

وهابیان و اسلاف آنان، به شماری از آیات قرآن کریم؛ ازجمله آیة 31 سورة یونس استناد کرده و بر این نکته پای فشرده‌اند که: مشرکان صدر اسلام به توحید در ربوبیت اعتقاد داشتند و تنها دلیل شرک آنان، شرک در عبادت و واسطه قرار دادن بت‌ها برای تقرب به خدا بوده است. وهابیان با توسعه در مفهوم عبادت و ادعای توحید ربوبی برای مشرکان عصر نزول نتیجه گرفته‌اند که مسلمانانی که اولیای الهی را واسطه بین خود و خدا قرار می‌دهند، همانند مشرکان صدر اسلام به شرک عبادی گرفتار شده‌اند. مفسران فریقین با استناد به آیات پرشماری ازجمله آیة «وَاتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللّهِ آلِهَةً لَعَلَّهُمْ یُنْصَرُونَ» (یس: 36 و 74) و نیز گزارش‌های تاریخی فراوان که بیانگر استمداد و استعانت مشرکان از بت‌ها می‌باشد، بر شرک ربوبی مشرکان معاصر بعثت تأکید کرده‌اند. مفسران شیعه و سنی با بهره‌مندی از آیة 31 سورة یونس پاسخ‌هایی را ارائه داده‌اند. برخی اعتراف مشرکان به ربوبیت را دروغ و غیرواقعی دانسته‌اند. برخی گفته‌اند اعتراف در این آیه، مشروط به شرط محذوف ـ انصاف و تأمل ـ است. شماری این اعتراف را از سر ناچاری دانسته‌اند و برخی دیگر گفته‌اند: اگرچه مشرکان به ربوبیت خدا اقرار کرده‌اند ولی با این وجود به توحید در ربوبیت قائل نبوده‌ و به ربوبیت رب‌الارباب قائل بودند.