شخصیّت‌پردازی دو‌وجهی در شاهنامة فردوسی ( با توجّه به تیپ شخصیّتی دوگانة شیدایی-افسردگی

Authors

  • رضا چراغی عضو هیئت علمی گروه ادبیات فارسی دانشگاه گیلان
Abstract:

اساطیر و باورهای کهن ایرانی متشکّل از ادیان و کهن‌باورهای اقوام متفاوتی است؛ از اینرو برخی شخصیّت‌های اسطوره‌ای در متون مختلف دارای چهره‌های متفاوت و گاهی متّضاد هستند. در برخورد این آراء مختلف، پیرامون برخی نمادها و شخصیّت‌ها در متون متأخّرتر نوعی حالت دوگانه و دووجهی به وجود آمده است. فردوسی با آگاهی از موضوع فوق، این تضادها و تفاوت‌ها را دستمایه‌ای برای پردازش شخصیّت‌هایی واقعی‌تر و انسانی‌تر و چهره‌هایی دوگانه کرده است. نگارندگان برآنند تا با اثبات این فرضیه یکی دیگر از ظرفیّت‌ها و توانمندی‌های این اثر بزرگ زبان فارسی را فرا روی مخاطبان خود قرار دهند. با توجّه به وجود تعداد قابل توجّهی از چهره‌های مهمّ شاهنامه چون افراسیاب، سودابه، ضحاک، کیکاووس و.. که دارای این ویژگی شخصیّت‌پردازی هستند، بررسی و پژوهش در این مورد امری ضروری می‌نماید و دارای اهمّیّت و جذابیّت قابل توجّهی است. بنابراین برای اثبات فرضیة مقاله، شخصیّت افراسیاب تورانی به عنوان نمونه‌ای از این شخصیّت‌پردازی‌های دوگانه در شاهنامة فردوسی، با تیپ شخصیّتی شیدایی- افسردگی (Manic-Depresion) در علم آسیب‌شناسی روانی امروز مورد مقایسه و انطباق قرار می‌گیرد. ضحاک، افراسیاب، سودابه، کیکاووس، هوم، رستم و... چهره‌هایی دوگانه هستند که با کنش‌ها و روحیّات و احساسات دوگانه جلوه‌گر می‌شوند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

وام‌واژة خدیو در شاهنامة فردوسی

واژة خدیو، از وام‌واژه‌های ایرانی شرقی، در زبان فارسی، با دو معنای «شاه، سرور» و «خداوند، خدای بزرگ و یکتا» آمده است. واژة خدیو همانند واژه‌های معادل آن در دیگر زبان‌های ایرانی از واژة یونانی /auto-krator/ aύτokράτωρ به معنای «خود توانا، خود نیرومند» گرته‌برداری شده است. این واژة یونانی و شکل‌های گرته‌برداری شدة آن در زبان‌های ایرانی به حوزة مباحث سیاسی مربوط و به معنای «سرور و شاه» بوده است. ب...

full text

نگاهی به کارکردهای پیشوند "فرو" و "فرود" در شاهنامة فردوسی

یکی از انواع تک‌واژهای وابسته‌‌، پیشوند‌ اشتقاقی "فرو" و "فرود" است که هم در ساخت افعال پیشوندی و هم در ساختِ واژه‌هایی چون قید و صفت‌‌، کاربردهای بسیاری دارند. نگارنده در این مقاله‌‌، به بررسی کارکردهای معناشناسانة این دو پیشوند در شاهنامه‌ و نقش آن‌ها در واژه‌سازی‌ها و واژه‌گزینی‌های فردوسی می‌پردازد. نتایج حاصل از این پژوهش‌‌، نشان می‌دهد که فردوسی‌‌، ضمن بهره‌گیری از این پیشوند مطابق آن‌چه م...

full text

جایگاه درفش کاویانی در شاهنامة فردوسی

درفش کاویانی همواره در کشاکش جنگهای ایران و انیران، جایگاه بسیار حیاتی و والایی داشت. اهمیّت این درفش تا حدّی بود که گاه ادامة نبرد بدون افراختن آن ممکن نبود و ایرانیان حتّی اگر به دندان هم شده، می‌کوشیدند تا آن را در جنگ افراخته نگه دارند. از دیگر سو، تورانیان نیز به خوبی با جایگاه خطیر آن آشنا بودند و با دیدن حتّی پاره‌ای از آن، آشکارا فریاد برمی‌آورند «که نیروی ایران بدو اندر است» و از این رو در...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 18  issue 34

pages  94- 65

publication date 2017-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023