شبکۀ هم‌نویسندگی مؤسسات در مقاله‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران

هدف: پژوهش حاضر به ترسیم و بررسی شبکۀ هم‌نویسندگی دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی در 1351 مقالۀ منتشرشده در 7 مجلۀ علمی ـ پژوهشی حوزۀ علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران طی سال‌های 1387 تا 1391 می‌پردازد. روش پژوهش:این پژوهش با رویکرد علم‌سنجی و تحلیل شبکه‌های اجتماعی انجام گرفته و در آن ساختار شبکۀ هم‌نویسندگی مؤسسات در مقاله‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران با استفاده از شاخص‌های کلان تحلیل شبکه‌ها مانند تراکم، اتصال، ضریب خوشه‌بندی، مؤلفه‌های شبکه، میانگین فاصله و قطر شبکه بررسی شده است. از سوی دیگر برای بررسی عملکرد هر یک از مؤسسات دارای تألیف در شبکه، شاخص‌های خرد تحلیل شبکه‌ها مانند مرکزیت درجه، مرکزیت بینیت، مرکزیت نزدیکی، بردار ویژه، تعداد گره‌های مجاور و همچنین شاخص تولید استفاده شده‌اند. ترسیم و تحلیل شبکه با استفاده از نرم‌افزار یو.سی.آی.نت انجام گرفته است. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان می‌دهد که بیشتر مقاله‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی مورد بررسی (8/68 درصد) به‌صورت مشارکتی منتشر شده‌اند و مشارکت میان دو پژوهشگر مهم‌ترین الگوی همکاری در مقاله‌های مذکور بوده است (22/45 درصد). همچنینهمکاری بین سازمانی (4/63 درصد) بیشتر از سایر انواع مشارکت‌های علمی از سوی پژوهشگران علم اطلاعات و دانش‌شناسی کشور استفاده می‌شود. شبکۀ هم‌نویسندگی مؤسسات در مقاله‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران از تعداد 218 گره و 1002 پیوند تشکیل شده است. با در نظر گرفتن تمامی شاخص‌های مرکزیت و تولید، می‌توان از دانشگاه‌های تهران، شهید چمران اهواز، فردوسی مشهد، اصفهان، آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، آزاد اسلامی واحد همدان و کتابخانۀ ملی ایران به‌عنوان مرکزی‌ترین مؤسسات در شبکۀ هم‌نویسندگی مقاله‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران نام برد. همچنین شبکۀ مذکور با دارابودن شاخص تراکم معادل 019/0 انسجام کمی دارد. اصالت پژوهش: ترسیم شبکۀ همکاری علمی میان مؤسسات دارای تألیف در حوزۀ علم اطلاعات و دانش‌شناسی، نمایی از دانشگاه نامرئی پژوهشگران این حوزه به‌دست می‌دهد که شاید از سوی این مؤسسات برای برنامه‌ریزی همکاری‌های آینده استفاده شود.