شباهت ها و تفاوت های تفسیر در حقوق جنایی ماهوی و شکلی

حقوق جنایی ماهوی و شکلی در رویکردهای تفسیری و نیز قاعده‌های تفسیری عام فرقی با هم نداشته و در این مورد تفاوتی نیز با سایر شاخه‌های حقوقی ندارند. در حقوق جنایی، دو قاعده تفسیری ویژه وجود دارند (قاعده تفسیر محدود و قاعده تفسیر به سود متهم) که هر چند هسته مشترکی در دو پهنه حقوق جنایی ماهوی و شکلی دارند، قلمرو کاربرد آنها یکی نیست. قاعده تفسیر محدود را می‌توان به قاعده تفسیر محدودکننده حق‌شکنی تعریف کرد. با توجه به اینکه اصل قانونمندی جرم و دادرسی عادلانه مفهوم‌های کانونی یا محوری را به ‌ترتیب در حقوق جنایی ماهوی و شکلی تشکیل می‌دهند، قاعده تفسیر محدود را می‌توان در حقوق جنایی ماهوی به قاعده «استوار بر» یا «همسو با» اصل قانونمندی جرم و در حقوق جنایی شکلی به قاعده تفسیر «استوار بر» یا «همسو با» دادرسی عادلانه تعریف کرد. قاعده تفسیر به سود متهم در حقوق جنایی ماهوی در راستای تکمیل قاعده تفسیر محدود و به ‌عنوان آخرین زنجیره فرایند تفسیر نقش‌آفرینی می‌کند. این قاعده در پرتو اصل ترازش حق در حقوق جنایی شکلی قلمرو گسترده‌تری نسبت به حقوق جنایی ماهوی دارد و به شکل قاعده تفسیر سودبنیاد نمود می‌یابد که در قالب سه قاعده تفسیر به سود متهم، تفسیر به سود بزه‌دیده و تفسیر به سود جامعه جلوه‌گر می‌شود