سنجش کنشی رفتار: روی‌آوردی در طراحی مداخلات رفتاری برای رفتارهای چالش‌انگیز در مدارس

هدف: پژوهش حاضر به توصیف بنیادهای مفهومی سنجش کنشی رفتار، تاریخچه، روش‌ها و نقش این سنجش در طراحی مداخلات رفتاری، و مروری بر تعدادی از پژوهش‌های مربوط، با تأکید بر رفتارهای چالش‌انگیز در مدارس پرداخته است. منابع داده‌ها: پایگاه‌های مجلات PubMed, PsycNET, Science Direct, Elsevier, Springer, SAGE Proquest   و Google scholar برای جستجوی اطلاعات استفاده شدند. روش‌ مطالعه: روش پژوهش، مطالعه مبانی نظری و پژوهشی بود. تعدادی از مقالات و پایان‌نامه‌های معتبری که روش سنجش کنشی رفتار را در ارتباط با رفتارهای چالش‌انگیز در کودکان و نوجوانان، تا تاریخ 30 جولای سال 2016 مورد استفاده قرار داده بودند، مورد ارزیابی قرار گرفتند. مطالعات انتخاب ­شده بر اساس نظریه‌ها و الگوهای موجود مرتبط با سنجش کنشی رفتار ترکیب شدند. یافته­ ها: رفتارهای چالش‌انگیز در موقعیت‌های مختلف و به ­ویژه در موقعیت‌های آموزشی، با یادگیری و تحول فرد تداخل می‌کند یا اینکه برای خود کودک و سایرین آسیب‌رسان است. سنجش کنشی رفتار به عنوان روی‌آوردی که در برابر شکل‌شناسی رفتار مطرح شد، به دنبال شناسایی کنش رفتارهای چالش‌انگیز بوده و به طراحی مداخلات تقویت‌محور و برگرفته از نتایج این سنجش می‌پردازد. در طول 70 سال گذشته، مطالعات بی شماری این روی‌آورد را در رابطه با مشکلات رفتاری متعدد مورد بررسی قرار داده‌اند. نتیجه‌گیری: مروری بر ادبیات پژوهشیِ سنجش کنشی رفتار، کارآمدی این روی‌آورد و در نتیجه، اهمیت و ضرورت کاربست آن را به ­ویژه در جایگاه آموزش عمومی و تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان با نیازهای ویژه نشان می‌دهد.