ساخت و رواسازی مقیاس رویکرد سیستمی در برنامه‌ریزی آموزشی مدیران و معلمان غرب استان مازندران

زمینه: روایی و پایایی از مسائل مهم در حوزه آزمون‌سازی محسوب می‌شوند.رویکرد سیستمی مفهومی است با کارکردهای بسیار که تعامل افراد شاغل در بخش­های گوناگون یک نظام را موردتوجه قرار می‌دهد. هدف: پژوهش حاضر باهدف ساخت، هنجاریابی و اعتباریابی مقیاس رویکرد سیستمی در برنامه‌ریزی آموزشی و به روش توصیفی-پیمایشی به انجام رسیده است. روش: جامعۀ آماری این پژوهش شامل کلیۀ مدیران و معلمان دبیرستان­ها و مدارس راهنمایی غرب استان مازندران بود که از بین آنها 483 نفر به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسشنامۀ محقق ساختۀ رویکرد سیستمی روی آنها اجرا شد. یافته‌ها: پس از گردآوری داده­ها، ضریب پایایی آزمون با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ، 981/0 محاسبه شد. تحلیل عاملی سؤالات رویکرد سیستمی بیانگر آن بود که بیش از 328/61 درصد واریانس موردنظر توسط عامل­های این پرسشنامه تبیین می­شود. پس از یک‌بار چرخش عوامل از نوع واریماکس، همبستگی میان هر سؤال با هر عامل در بهترین حالت مشخص شد و بر اساس آن پنج عامل (نگرش راهبردی؛ مدیریت راهبردی؛ توجه به واقعیات، اهداف و محیط کار؛ توجه به مقتضیات، پیچیدگی و تکالیف؛ مدیریت دانش و اطلاعات) به‌عنوان مؤلفه­های رویکرد سیستمی در برنامه­ریزی آموزشی، استخراج و نام‌گذاری گردید. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به خصوصیات روان‌سنجی مطلوب، می‌توان از این پرسشنامه برای سنجش میزان رویکرد سیستمی کارکنان شاغل در مراکز آموزشی همچون آموزش‌وپرورش و دانشگاه­ها استفاده کرد و زمینۀ اصلاح و بهبود برنامه­های آموزشی را فراهم آورد و به‌طورکلی، بهره‌وری نظام­های آموزشی را افزایش داد.