رابطه کمی و کیفی برنامه‌های تلویزیونی و آگاهی از حقوق شهروندی

مقدمه: امروزه فن‌آوری‌های ارتباط جمعی، به‌ویژه تلویزیون، حضوری گسترده و تأثیرگذار در بین مردم جوامع مختلف دارند. در این راستا، در جوامع توسعه‌یافته و درحال‌توسعه از جمله حوزه‌هایی که به شدت تحت تأثیر آموزش و بازنمایی‌های رسانه‌ای قرار گرفته، گستره آگاهی از شهروندی، رفتارهای مدنی و مشارکت اجتماعی است. بر همین اساس، مطالعه حاضر به بررسی رابطه بین برنامه‌های تلویزیونی و آگاهش از حقوق شهروندی می‌پردازد. روش: در این مطالعه با بهره گیری از نظریه‌های جامعه‌شناسان و نظریه‌پردازان علوم ارتباطات چون بال روکیچ و دی فلور، پورتو، گیدنز، مارشال، فالکس و... به اجرای پیمایش در بین 384 نفر از ساکنان شهر خرم‌آباد لرستان مبادرت شد.نتایج: یافته‌ها نشانگر آن است که در مجموع بین تلویزیون (از نظر میزان استفاده و محتوای برنامه‌ها از سه بُعد مدنی، سیاسی و اجتماعی) و میزان آگاهی از حقوق شهروندی رابطه وجود دارد. بحث: تدوین و برنامه‌ریزی جامع آگاه‌سازی در زمینه حقوق شهروندی از طریق تلویزیون با استفاده از برنامه‌های متنوع و متعدد، معرفی تشکل‌ها و انجمن‌های فعال در زمینه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، مدنی و... از طریق این رسانه در جهت مشارکت بیشتر افراد در امور مختلف جامعه، ایجاد شبکه شهروندی یا ایجاد شبکه توسعه اجتماعی در جهت‌دادن آگاهی‌های لازم به افراد جامعه در زمینه مؤلفه‌های شهروندی و ایجاد شبکه‌های محلی تلویزیونی فرهنگی-اجتماعی در جهت گسترش آگاهی از حقوق شهروندی در بین مردم مناطق مختلف با توجه به فرهنگ بومی مردم آن مناطق، می‌تواند در جهت بالابردن آگاهی‌های مردم جامعه در زمینه حقوق شهروندی مؤثر باشد و زمینه را برای تحقق دموکراسی و جامعه‌ای شهروندمدار فراهم سازد.