دو چهره متفاوت روش‌شناختی از بهینگی پارتو و تطبیق آنها با رهنمودهای اسلامی

اقتصاد رفاه به تبیین چگونگی بیشینه‌سازی رفاه یک جامعه می‌پردازد. در این تبیین دو حوزه تخصیص و توزیع نقش مهمی را ایفا می‌کنند. درباره بهینگی پارتو این اختلاف­نظر روش‌شناختی در کار است که به کدام­یک از دو حوزه یادشده تعلق دارد. آیا بهینه پارتو به چگونگی فراهم شدن بالاترین سطح از تولید ملی یعنی تخصیص بهینه اشاره دارد یا اینکه درباره توزیع موجودی‌های اولیه میان افراد جامعه یا توزیع رفاه در تابع رفاه اجتماعی سخن می‌گوید. هرچند چهره تخصیصی آن به‌عنوان توزیع شناخته نمی‌شود، ولی بیانی از توزیع محصول را نیز در ضمن خود دارد که با تعیین قیمت نسبی هر نهاده و حقوق دارندگان عوامل و نهاده‌های تولید ارتباط تنگاتنگی دارد. چهره توزیعی آن به توزیع عوامل و نهاده‌های تولید یا موجودی‌های اولیه مربوط می‌شود. در این حوزه مشخص می‌شود که مطلوبیت­های افراد از چه اهمیتی برخوردارند و ملاک در مراتب فقر و غنا چیست. در این مقاله پس از بیان و توضیح این دو چهره، دیدگاه اسلام درباره هر یک از آنها نیز به اختصار بیان می­شود.