دو رسالۀ نو یافته از ابو حاتم اَسفزاری در حساب و گیاه‌شناسی

author

  • محمدرضا عرشی کارشناس ارشد تاریخ علم، دبیر ریاضی آموزش و پرورش کاشان
Abstract:

ابو حاتم مظفر اسفزاری (سد? 5 و 6ق) منجم، ریاضی‌دان و طبیعی‌دان بزرگ ایرانی، معاصر و همکار عمر خیام بود. از زندگانیش اطلاع چندانی در دست نیست؛ فقط بعضی مورخان و دانشمندان در آثار خود از وی یاد کرده‌اند. از مهم‌ترین کارهای علمی او شرکت در رصد اعتدال بهاری به منظور اصلاح گاهشماری و تدوین تقویم جلالی است. از او چندین اثر در زمینه‌های ریاضیات، مکانیک، اندازه‌گیری اوزان، کائنات جو و گیاه‌شناسی بر جای مانده است و متأسفانه تعدادی از آثار او از بین رفته یا شناسایی نشده‌اند. در این مقاله دو رسال? نو یافته از اسفزاری برای نخستین بار عرضه می‌شود. نخستین آنها، رساله‌ای ریاضی به عربی با نام «برهان علی جمع المربعات المتوالیة» و موضوع آن اثبات هندسی دستور مجموع مربعات اعداد متوالی است. دیگری رساله‌ای به فارسی در گیاه شناسی با نام «رسالة الشَبَکة» و موضوع آن تشریح اجزای گیاه و بررسی انواع و کارکرد شبک? مجاری تغذیه در گیاهان (آوند) است. این رسال? ارزشمند نشانگر پیشگامی دانشمندان ایرانی در شناخت و تبیین آوند در گیاهان است.

similar resources

دو رسالۀ نو یافته از ابو حاتم اَسفزاری در حساب و گیاه شناسی

ابو حاتم مظفر اسفزاری (سد? 5 و 6ق) منجم، ریاضی دان و طبیعی دان بزرگ ایرانی، معاصر و همکار عمر خیام بود. از زندگانیش اطلاع چندانی در دست نیست؛ فقط بعضی مورخان و دانشمندان در آثار خود از وی یاد کرده اند. از مهم ترین کارهای علمی او شرکت در رصد اعتدال بهاری به منظور اصلاح گاهشماری و تدوین تقویم جلالی است. از او چندین اثر در زمینه های ریاضیات، مکانیک، اندازه گیری اوزان، کائنات جو و گیاه شناسی بر جای...

full text

Parallel Inverse Halftoning by Look-Up Table (LUT) Partitioning

ةـصلاخلا : جا تحت زجت ة قيرط س كعلا ىفص نلا نو لل ثحبلا لود ج ة ئ ي طعتو ل قأ باسح تاوطخ ى لإ ي ةد يج جئا تن . دحاو ثحب لودج ة قيرطلا مدختستو اً يُ َّ زخ نُ ، طقف ةءار قلل ةر آاذ ىف و نو للا فيفختل مي ق ى لع لودجلا ىو تحي باسحلا ةقباس ) ىدامرلا ىوتسملا ( ىسكعلا ىفصنلا نوللا تايلمعل . ة يزاوتم باسح ة قيرط حر تقي ثحبلا اذ هو لإ زاجن ىفصنلا نوللا سكعلا ي ، جتب كلذو ىلإ درفنملا ثحبلا لودج ةئز نم ددع...

full text

The effect of cyclosporine on asymmetric antibodies and serum transforming growth factor beta1 in abortion-prone model of mice CBA/J x DBA/2

كچ ي هد فده و هقباس : ي ک ي طقس زورب للع زا اه ي ،ررکم ا لماوع تلاخد ي ژولونوم ي ک ا رد ي ن قم طققس عون ي وراد دقشاب ي س ي روپسولک ي ،ن ح لدم رد طقس شهاک بجوم ي ناو ي CBA/j×DBA/2 م ي تنآ ددرگ ي داب ي اه ي ان و راققتم TGF-β لماوع زا عت مهم يي ن گلماح تشونرس هدننک ي سررب روظنم هب رضاح هعلاطم تسا ي ات ث ي ر اس ي روپسولک ي ن م رب ي از ا ي ن تنآ عون ي داب ي س و اه ي اکوت ي ن TGF...

full text

The Study of Stressful Factors in Clinical Education for Nursing Students Studying in Nursing and Midwifery College in Khorramabad

کچ هدي پ شي مز هني فده و : شزومآ لاب يني شخب ساسا ي شزومآ مهم و راتسرپ ي تسا . و هنوگ ره دوج لکشم ي شزومآ رد لاب يني ، آراک يي هدزاب و ا ني شزومآ زا شخب راچد ار لکشم م ي دنک . فده اب رضاح شهوژپ سررب ي لماوع سرتسا از ي شزومآ لاب يني رد وجشناد ناي راتسرپ ي هدکشناد راتسرپ ي و يامام ي ماـجنا داـبآ مرـخ تسا هتفرگ . شور و داوم راک : رضاح هعلاطم کي هعلاطم صوت يفي عطقم ي تسا . د...

full text

نهضت فکری، علمی ابو اسود و پایه گذاری شعر نو در اسلام

ابوالاسود دؤلی شخصیت برجسته­ی صدر اسلام، از پیشتازان نوآوری می­باشد که نقش بسزایی در پیشبرد اندیشه اسلامی در زمینه­های علمی و فرهنگی دارد. وی در واقع مؤسس بسیاری از علوم قرآنی، و علوم زبان عربی است او صاحب مکتب نحوی و زبانی است، که با راهنمایی­های حضرت علی (ع) ایجاد کرد، و اولین کسی بود که قواعد نحو عر بی را وضع نمود. سپس توسط شاگردانش بسط و گسترش یافت تا به خلیل و سیبوی رسید.  و ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 1

pages  1- 36

publication date 2010-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023