دو اصطلاح ستاره‌شناسی و کیهان‌‌شناسی باستان در گزیده‌های زادِسپَرَم قرائت واژۀ مبهم ائفقثجظ در عبارت ائفقثجظ ل‌تسوظ‌ا و بررسی مفهوم عبارت “se kanārag ī gēhān” (سه کنارۀ گیهان) در متن پهلوی گزیده‌های زادِسپَرَم (فصل 34: بندهای 25 و 28)

در این مقاله دو اصطلاح فنّی در متن پهلوی گزیده‌های زادِسپَرَم بررسی می‌شود. ابتدا قرائت رایج واژۀ ائفقثجظ (فصل 34: بند 28) به صورتnisārīk/nisārīg  نقد و بررسی شده است که، نخستین بار، آن را زنر (1955: 345) با این خوانش به معنی «آغازین» ارائه کرد و سپس ژینیو و تفضّلی (1993: 120) نیز آن را پذیرفتند.nisārīg  واژه‌ای تک‌بَسامَد (منفرد) در زبان پهلوی است که با اصلاحی ناچیز می‌توان آن را به‌صورت اخقثجظ (wahārīg: بهاری) تصحیح و به ‌همراه واژۀ paymānīg به صورت اندازۀ میانگین/ اعتدالی بهاری ترجمه کرد. سپس، در جست‌و‌جوی تفسیری قانع‌کننده از مفهوم عبارت “se kanārag ī gēhān” (فصل 34: بند 25)، این عبارت با عبارات مشابه موجود در مدارک باستانی نجومی و کیهان‌شناسی به زبان‌های اَکَّدی (متن‌های موسوم به اسطرلاب‌ها و الواح میخی مُل‌آپین)، سنسکریت (براهمنه‌ها) و لاتین (خطابه در باب خورشید توانا از یولیانوس، امپراتور مهرپرست روم)، مقایسه و عبارت یادشده به عنوان اصطلاحی فنّی معرفی شده است که به الگوی مشهور «تقسیم‌بندی سه‌بخشی آسمان (به نواحی جنوبی، میانی و شمالی)» در کیهان‌شناسی مشرق‌زمین باستان اشاره دارد.