دشواری‌های منطقی نقیض‌های مفاهیم شامل و راه‌حلّ آن‌ها از دیدگاه ملّاصدرا

Authors

Abstract:

بنا بر قواعد مربوط به نسبت‌های چهارگانه بین مفاهیم، منطق‌دانان اثبات کرده‌اند که همواره بین نقیض‌های دو مفهوم مساوی و عامّ و خاصّ مطلق، به ترتیب، نسبت تساوی و عامّ و خاص مطلق (ولی به صورت برعکس) برقرار است. هنگامی‌که نسبت بین نقیض‌های مفاهیم شامل مورد بحث قرار می‌گیرد، از آن‌جا که این مفاهیم فاقد مصداق و بلکه ممتنع‌المصداق‌اند، استدلالی که برای اثبات قواعد مذکور به‌کار می‌رود، دچار مشکل می‌شود. منشأ مشکل، اعم‌بودن موضوع سالبه محصله از موجبه معدوله است. منطق‌دانان تلاش‌های بسیاری برای حلّ مشکل کرده‌اند که به نظر می‌‌رسد هیچ کدام تمام نیست. در این مقاله سعی خواهیم کرد نشان دهیم که در این میان ملّاصدرا با نقد دیدگاه مشهور درباره معنای اعم‌بودن موضوع قضیه سالبه، به بیان تفسیر صحیح آن، که خود مبتنی بر دیدگاهی از قطب شیرازی است، می‌پردازد و سپس با استفاده از ویژگی‌های قضایای لابتّیّه، به حلّ مشکل توفیق می‌یابد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

دشواری های منطقی نقیض های مفاهیم شامل و راه حلّ آن ها از دیدگاه ملّاصدرا

بنا بر قواعد مربوط به نسبت های چهارگانه بین مفاهیم، منطق دانان اثبات کرده اند که همواره بین نقیض های دو مفهوم مساوی و عامّ و خاصّ مطلق، به ترتیب، نسبت تساوی و عامّ و خاص مطلق (ولی به صورت برعکس) برقرار است. هنگامی که نسبت بین نقیض های مفاهیم شامل مورد بحث قرار می گیرد، از آن جا که این مفاهیم فاقد مصداق و بلکه ممتنع المصداق اند، استدلالی که برای اثبات قواعد مذکور به کار می رود، دچار مشکل می شود. من...

full text

حقیقت مفاهیم کلی وکیفیت ادراک آنها از دیدگاه ملاصدرا

یکی از مباحث مهم عقلی و معرفت شناسی که مورد توجه فلاسفه مسلمان است "حقیقت مفاهیم کلی و تقسیم بندی معقولات یا مفاهیم کلی و اوصاف آنها" است. این تقسیم بندی اهمیت زیادی در مباحث فلسفی و معرفت شناسی دارد. اما همواره در تاریخ تفکر فلسفه یکی از بحث های جدی ،نزاع در مورد حقیقت کلی بوده است و این بحث از دوره افلاطون و شاید قبل از وی نیز مطرح است . تفسیرهای مختلفی در باب مفهوم کلی صورت گرفته است ؛از جمل...

رابطة عقل و ایمان از منظر ملاصدرا و کرکگور (تبیین مفاهیم ایمان و عقل از دیدگاه ملاصدرا و کرکگور)

تبیین رابطة عقل و ایمان یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کرکگور و ملاصدراست. مهم‌ترین ویژگی ایمان نزد کرکگور ماهیت ضد عقلی یا پارادوکسیکال‌بودن آن است. در این تفکر، فرد هرگز نمی‌تواند با تفکر عقلانی و توسل به شواهد تاریخی به ایمان دست یابد. حیات ایمانی نزد کرکگور، اساساً، همان حیات در درون مسیحیت است و همین ایمان مسیحی است که آن را در برابر تمام منازعات  نظری حفظ می‌کند. از طرف دیگر ملاصدرا معتقد است ک...

full text

The effect of cyclosporine on asymmetric antibodies and serum transforming growth factor beta1 in abortion-prone model of mice CBA/J x DBA/2

كچ ي هد فده و هقباس : ي ک ي طقس زورب للع زا اه ي ،ررکم ا لماوع تلاخد ي ژولونوم ي ک ا رد ي ن قم طققس عون ي وراد دقشاب ي س ي روپسولک ي ،ن ح لدم رد طقس شهاک بجوم ي ناو ي CBA/j×DBA/2 م ي تنآ ددرگ ي داب ي اه ي ان و راققتم TGF-β لماوع زا عت مهم يي ن گلماح تشونرس هدننک ي سررب روظنم هب رضاح هعلاطم تسا ي ات ث ي ر اس ي روپسولک ي ن م رب ي از ا ي ن تنآ عون ي داب ي س و اه ي اکوت ي ن TGF...

full text

رابطة عقل و ایمان از منظر ملاصدرا و کرکگور (تبیین مفاهیم ایمان و عقل از دیدگاه ملاصدرا و کرکگور)

تبیین رابطة عقل و ایمان یکی از مهم ترین دغدغه های کرکگور و ملاصدراست. مهم ترین ویژگی ایمان نزد کرکگور ماهیت ضد عقلی یا پارادوکسیکال بودن آن است. در این تفکر، فرد هرگز نمی تواند با تفکر عقلانی و توسل به شواهد تاریخی به ایمان دست یابد. حیات ایمانی نزد کرکگور، اساساً، همان حیات در درون مسیحیت است و همین ایمان مسیحی است که آن را در برابر تمام منازعات  نظری حفظ می کند. از طرف دیگر ملاصدرا معتقد است ک...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 43  issue 1

pages  11- 27

publication date 2010-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023