در جستجوی مرهشی باستان در منطقه پشت‌کوه استان ایلام

در جستجوی مرهشی باستان در منطقه پشتکوه استان ایلام ] 1[ ابراهیم مرادی* خداکرم مظاهری** چکیده هدف این تحقیق مطالعه و بررسی منابع تاریخی در مورد شهر یا منطقه‌ی مرهشی است. این مکان یکی از نواحی پرحادثه‌ی ایران در هزاره‌های دوّم و سوّم ق.م. بوده است. مرهشی در بیشتر دوران حیاتش یکی از متحدان مهم ایلام باستان بوده و در متون و کتیبه‌های به جای مانده همواره نام آن در کنار نام ایلام باستان ذکر شده است. در واقع، مرهشی قسمتی از کشور ایلام باستان بوده است. این محل پایگاهی بوده که ایرانیان از آنجا به میان‌رودان حمله می‌کرده‌اند و برعکس، هنگامی که میان‌رودانی‌ها به سوی ایران حمله‌ور می‌شده‌اند‌، مرهشی اوّلین نقطه‌ای بوده که به تصرف در می‌آمده است. البته؛ در مورد موقعیت مرهشی نظریات متفاوتی وجود دارد. بعضی از باستان‌شناسان نظیر فرانسوا والا موقعیت مرهشی را در بلوچستان، استینکلر موقعیت آن را در شرق استان فارس و کرمان، و باستان‌شناسان دیگر مانند: شاخت، پاتس، هینتس، کامرون، نگهبان و مجیدزاده موقعیت مرهشی را با اختلافات اندکی در مناطقی بین حدود شمال/ شمال‌غرب خوزستان و میان‌رودان؛ یعنی منطقه‌ی پشتکوه استان ایلام یا حوالی آن می‌دانند. این تحقیق با مطالعه و بررسی منابع تاریخی به این نتیجه رسیده است که به احتمال زیاد مرهشی در محدوده‌ی منطقه‌ی پشتکوه استان ایلام قرار داشته است.  واژگان کلیدی: استان ایلام، منطقه‌ی پشتکوه، مرهشی، هزاره‌های دوّم و سوّم ق.م.، منابع تاریخی، ایلام باستان. *  استادیار دانشگاه آزاد اسلامی- واحد ایلام **  استادیار دانشگاه آزاد اسلامی- واحد ایلام و نویسنده‌ی مسئول