خویشاوندی «داستانک» و «حکایت» با نگاهی بر بهارستان جامی

مینی‏مالیسم (کمینه‌گرایی) در ادبیات، سبک یا اصلی ادبی است که بر پایۀ فشردگی افراطی و ایجاز بیش از حد و سادگی محتوای اثر، بنا شده‌است. اگر براساس این تعریف، ایجاز و سادگی را مهم‌ترین ویژگی مینی‌مالیسم به شمار آوریم، در آثار کلاسیک نثر فارسی، با انواع و نمونه‌های متنوع و فراوانی از کمینه‌گرایی مواجه می‌شویم که از ابتدای شکل‌گیری زبان فارسی دری، مورد توجه گروهی از شاعران و نویسندگان فارسی زبان بوده‌است. با مطالعۀ تطبیقی و تأمل در ساختار حکایت‌های آموزندۀ فارسی از منظر یک گونۀ ادبی نو، می‌توان به شیوه‌های تازه‌ای برای انتقال و معرفی فرهنگ اصیل و ارزشمند ایرانی ـ اسلامی به جوامع دیگر دست یافت. بهارستان جامی، صرف‌نظر از فاصلۀ زمانی و تفاوت زبانی و به‌دور از تعصب فرهنگی، با مقایسه‌ای ساختارگرایانه، جزو آثاری است که از دیدگاه مینی‌مالیسم، قابل بررسی و توجه است. این مقاله با بررسی مؤلفه‌ها و اصول داستان‌های مینی‌مالیستی (داستانک‌ها)، به دنبال یافتن ردپایی از این سبک ادبی، در حکایت‌های فارسی بهارستان است. نگارندگان در این مقاله با بررسی مؤلفه‌های داستانک و مقایسه و تطبیق آن با برخی حکایت‌های فارسی بهارستان، این اثر را واجد بسیاری از ویژگی‌های مینی‌مالیستی دانسته‌اند.