خسارت برف بر گونه‌های درختی و ارتباط آن با متغیرهای فیزیوگرافی در جنگل‌های ارتفاعات پایین هیرکانی

     برف یکی از عوامل محیطی است که تأثیر آن بر ترکیب و ساختار جنگل‌های هیرکانی کمتر بررسی شده است. در پاییز 1395، برف سنگینی در سری لیرسرا نوشهر بارید که به توده‌های جنگلی خسارت زد. آسیب‌های ناشی از این پدیده با استفاده از 70 قطعه ‌نمونه 40 × 40 متری که از روش منظم- تصادفی با شبکه 200×150 متر به‌دست آمده بودند، بررسی شد. در هر قطعه، همه درختان سالم و نوع و مشخصات آسیب به درختان دیگر ثبت شد. نتایج نشان داد که نه درصد از درختان در اثر برف خسارت ‌دیده‌اند. بیشترین خسارت مربوط‌به شکستگی از تنه و ریشه‌کنی و کمترین خسارت مربوط به خمیدگی از کنده بود. بیشترین خسارت در  گونه توسکا (22 درصد کل پایه‌های این‌ گونه) و ممرز مشاهده شد و گونه‌های افراپلت و خرمندی آسیب کمتری دیده بودند. گونه‌های توسکا، ممرز، انجیلی و بلندمازو بیشتر دچار شکستگی شده‌ بودند، درحالی‌که شمشاد بیشتر ریشه‌کن و شیردار بیشتر دچار خمیدگی شده بود. آسیب در طبقه ارتفاعی کمتر از 200 متر به‌طور معنی‌داری از دو طبقه بالاتر بیشتر بود. اختلاف خسارت برف به درختان در بین طبقه‌های مختلف شیب معنی‌دار نبود، اما در بین جهت‌های جغرافیایی، بیشترین آسیب در دامنه‌های شمالی مشاهده شد . متغیر ارتفاع بر آسیب‌دیدگی گونه‌های ممرز و توسکا و متغیر جهت بر آسیب‌دیدگی گونه‌های ممرز، شیردار و نمدار اثر گذار بود. بیشترین آسیب در طبقه‌های قطری 20 تا 30 سانتی‌متری رخ داده بود که نشان می‌دهد درختانی که نتیجه برش‌های پناهی دهه‌های 60 و 70 شمسی هستند و هم‌اکنون در مرحله تیر و تیرک هستند، آسیب‌پذیری زیادی در برابر برف دارند.