حفاظت بذرهای بادرنجبویه دنایی (Dracocephalum kotschyi Boiss.) با استفاده از دو روش شیشه‌ای شدن و کپسوله-آبگیری در شرایط فراسرد

 امروزه حفظ تنوع گونه‌های گیاهی دارویی-مرتعی و جلوگیری از فرسایش تنوع ژنتیکی آنها از اهمیت دو چندانی برخوردار است. گیاه بادرنجبویه دنایی (Dracocephalum kotschyi Boiss.) از جمله گیاهان مهمی است که بر اثر برداشت‌های بی ‌رویه و تغییرهای آب و هوایی در معرض خطر انقراض و نابودی قرار گرفته است. از این‌رو در پژوهش حاضر اثر تیمارهای  کپسوله-آبگیری و شیشه‌ای شدن با ­ محلول‌های آبگیری pvs2 و pvs3 در تکنیک حفاظت فراسرد بر بذر‌های بادرنجبویه دنایی مورد مطالعه قرار گرفتند. بذرهای تیمار شده به مدت 20 ساعت در تانک ازت مایع در دمای ºC 196- نگه‌داری شدند. پس از گذراندن دوره انجماد، بذرها در بن ماری  c˚ 40 قرار گرفتند تا عمل ذوب و شوک حرارتی صورت گیرد. بذرها در شرایط آزمایشگاه در پتری دیش و در شرایط گلخانه دررون گلدان کشت شدند. درصد و سرعت جوانه‌زنی، شاخص بنیه بذر، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و وزن تر و خشک گیاهان مورد ارزیابی و سنجش  قرار گرفتند. تیمار کپسوله–آبگیری بطور معنی‌دار و چشمگیری توانست درصد و سرعت جوانه‌زنی و شاخص بنیه بذر را کاهش دهد. کمترین طول دانه‌رست در تیمار کپسوله-آبگیری و بیشترین در تیمار شیشه‌ایی شدن با محلول آبگیری pvs3 بدست آمد. وزن خشک ریشه تحت تاثیر تیمارهای مختلف فراسرد قرار نگرفت، اما تیمار کپسوله–آبگیری وزن خشک اندام هوایی را بطور معنی‌داری کاهش داد. نتایج بخوبی نشان داد که تیمار شیشه‌ای شدن با محلول آبگیری pvs3 می‌تواند بخوبی تنش‌های ناشی از انتقال به شرایط فراسرد را کاهش دهد و کیفیت رشد بذرهای گیاهان در حال انقراض و نابودی را بهبود ببخشد.