حساسیت تولید خالص اولیه به تغییر اقلیم در ناحیه رویشی هیرکانی

تولید خالص اولیه (NPP) از شاخص‌‌های مهم ارزیابی توان تولید بوم‌سازگان‌‌ها است که به‌شدت تحت تأثیر تغییر اقلیم قرار دارد. پژوهش پیش‌رو با هدف بررسی اثر تغییر اقلیم بر روند و حساسیت NPP در ناحیه رویش هیرکانی با استفاده از داده‌های طولانی‌مدت (31 ساله) ایستگاه‌‌‌‌های هواشناسی گرگان، قائم‌شهر، بابلسر، نوشهر، رامسر، انزلی و آستارا، در بازه زمانی 1987 تا 2017 میلادی (1365 تا 1396) انجام شد. برای برآورد NPP از مدل اقلیم‌مبنای سینتتیک و ارزیابی روند آن و برای عوامل اقلیمی دیگر از آزمون من- ‌‌کندال استفاده شد. نتایج نشان داد که میانگین دمای سالانه در تمام ایستگاه‌‌های مورد مطالعه، روندی افزایشی و معنی‌‌دار داشت، درحالی‌که روند بارندگی سالانه در هیچ‌یک از ایستگاه‌‌ها معنی‌‌دار نبود. میانگین سالانه NPPدر ناحیه رویشی هیرکانی 6/10 تن در هکتار در سال (انحراف معیار 91/1±) برآورد شد. بیشترین و کمترین مقدار NPP به‌ترتیب مربوط به ایستگاه‌‌های انزلی و گرگان بود که به‌ترتیب 42/13 (انحراف معیار 38/1±) و 6/7 (انحراف معیار 1±) تن در هکتار در سال تخمین زده شد. مقدار NPP از شرق به غرب ناحیه هیرکانی تا ایستگاه انزلی به‌صورت افزایشی برآورد شد. ضریب حساسیت NPP نسبت به دما در کل ناحیه، 5/0 برآورد شد. این عدد نشان می‌‌دهد که در صورت افزایش دما به‌ مقدار تقریبی 6/0 درجه، NPPسالانه می‌‌تواند نزدیک به 2/0 تن در هکتار در سال ‌‌افزایش یابد. ‌‌نتایج این پژوهش می‌تواند در ‌‌برنامه‌‌ریزی برای استفاده از خدمات بوم‌سازگان‌‌ها ‌‌استفاده شود.