جداسازی و شناسایی لاکتوباسیلوس سالیواریوس از شیر گاومیش و ارزیابی اثرات ضدمیکروبی آن

زمینه و هدف: لاکتوباسیلوس سالیواریوس، باکتری پروبیوتیک شناخته‌شده‌ای است که از دستگاه گوارش انسان و حیوانات جدا می­شود. هدف از این مطالعه، جداسازی لاکتوباسیلوس سالیواریوس از شیر خام گاومیش و شناسایی مولکولی و بررسی ویژگی‌های ضدمیکروبی آن در شرایط آزمایشگاهی است.  مواد و روش‌کار: تعداد ۲۰ نمونه شیر خام گاومیش از دامداری­ های سنتی و صنعتی شهرستان ارومیه تهیه و پس از انتقال به آزمایشگاه، روی محیط MRS کشت داده شدند. در ادامه کلنی­ های مشکوک از نظر شکل و خصوصیات بیوشیمیایی انتخاب و به‌منظور تعیین گونۀ آنها از روش واکنش زنجیره­ای پلی­مراز و به‌دنبال آن چندشکلی طولی قطعۀ محدودشونده (PCR-RFLP) و تعیین توالی نوکلئوتیدی ژن ۱۶S rRNA استفاده شد. اثرات ضدمیکروبی لاکتوباسیلوس سالیواریوس و مایع رویی آن بر علیه لیستریا منوسیتوژنز، سالمونلا تیفی­موریوم، اشریشیا کلی و استافیلوکوکوس اورئوس به ­ترتیب به روش نقطه ­ای و دیسک بررسی شد. همچنین هیدروفوبیسیتی سطحی باکتری به روش اتصال باکتری به هیدروکربن گزیلن و تولئن ارزیابی شد. یافته‌ها: از ۶۰ جدایۀ مشکوک به‌دست‌آمده از شیر گاومیش، پس از تعیین توالی نوکلئوتیدی، تعداد ۲۳ جدایۀ مختلف از باکتری ­های اسید لاکتیک شناسایی شد که فقط یک جدایه لاکتوباسیلوس سالیواریوس بود. جدایۀ لاکتوباسیلوس سالیواریوس اثر مهاری معنی­داری در مقایسه با باکتری استاندارد، بر عوامل بیماری ­زای مطالعه‌شده داشت. بیشترین و کمترین اثر مهاری به‌ترتیب در استافیلوکوکوس اورئوس و سالمونلا تیفی­موریوم مشاهده شد. هیدروفوبیستی باکتری نسبت به گزیلن ۵۵/۳ درصد و تولئن ۵۵/۶ درصد گزارش شد. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که شیوع جنس لاکتوباسیلوس در شیر گاومیش بسیار پایین است و لاکتوباسیلوس سالیواریوس جداشده از خصوصیات ضدمیکروبی منحصربه‌فردی در مقایسه با باکتری پروبیوتیک استاندارد برخوردار است.