جایگاه نظریه، فرانظریه، روش و روش‌شناسی در مطالعه حقوق بین‌الملل

روابط انسان‌‌ها با یکدیگر و با محیط پیرامونی، در طول تاریخ، پیوسته تغییر کرده است. ازاین­رو تحول، ویژگی جداناشدنی حیات انسان است. این تحولات به خلق و محو پدیده‌های مختلف اجتماعی و مناسبات میان آن‌ها، به‌عنوان موضوع علم حقوق منجر می‌شود. علما و اندیشمندان حقوقی با درک این وضعیت، وظیفه خود را تدوین ایده‌ها و نظریاتی می‌دانند که هرچه بهتر بر این پدیده‌ها انطباق داشته و به بهترین نحو با طراحی و توسل به بهترین فنون، بتواند نظم میان آن‌ها را توصیف و راهبری کرده یا در صورت فقدان نظم، به تنظیم مناسبات این پدیده‌ها کمک کند و هم­زمان به افق‌های مطلوب پیش رو هدایت نماید. مسائل نظری حقوق بین‌الملل به مثابه آوردگاه برخورد دیدگاه‌های متمایز در قلمرو زندگی و مناسبات انسانی، امروزه بیش از پیش محتاج هدفمندشدن و انسجام‌یافتن است. باید ابزارها، اسلوب و فنون حقوقیِ این مهم را در محتوا و روش مطالعه حقوق بین‌الملل دنبال کرد. بر همین اساس در این مقاله، چهار مفهوم نظریه، فرانظریه، روش و روش‌شناسی با هدف برداشتن قدمی ولو اندک در راستای آگاهانه­کردن مبادی دانش‌ورزی در قلمرو مسائل پژوهشی در حقوق بین‌الملل مطالعه خواهد شد و به این ترتیب، اهمیت مسائل نظری و روش‌های نظریه‌پردازی حقوقی در ساحت حقوق بین‌الملل با تأکید بر فایده و ضرورت مطالعه چندروشی در قلمرو حقوق بین‌الملل، با کمک‌گرفتن از فنّ فرانظریه‌پردازی حقوقی بازاندیشی می‌شود.