جایگاه سیاست‌های پولی و مالی ایران با تأکید بر بخش نفت با استفاده از مدل‌های DSGE

چکیده هدف این مقاله، بررسی تأثیر شوک­های قیمت و تولید نفت خام بر متغیرهای پولی و مالی و کلان اقتصادی، در چهارچوب یک مدل DSGE اقتصاد باز نیوکینزی برای ایران است. ازاین‌رو، یک مدل DSGE با لحاظ بخش­های عمده خانوار، بنگاه، بخش تجارت خارجی و با تلفیق دولت و بانک مرکزی برای اقتصاد ایران کالیبره و شبیه­سازی شده است. نتایج حاصل از شبیه­سازی و تحلیل توابع عکس­العمل آنی مدل نشان می­دهد، شوک­های قیمت و تولید نفت خام بر سرمایه­گذاری، تولید ملی، هزینه نهایی تولید و تورم تأثیر مثبت و معنادار دارند. نتایج همچنین نشان می­دهد، شوک­های یادشده، تأثیر مثبت و معنادار بر مخارج دولت، درآمدهای مالیاتی و اجزای پایه پولی دارند. براساس نتایج، سیاست­های پولی و مالی در ایران برپایه درآمدهای نفتی شکل می­گیرد که به دلیل وابستگی بالای بودجه دولت به ارزهای حاصل از فروش نفت است. این نتایج نشان می­دهد که از یک سو، درآمدهای نفتی به‌عنوان یک موهبت و از سویی، به‌عنوان یک نفرین برای اقتصاد ایران محسوب می‌شود. نتایج به‌دست آمده بر ضرورت کاهش تسلط دولت بر درآمدهای نفتی، بودجه­ریزی مالیاتی دولت و کاهش دسترسی دولت به حساب ذخیره ارزی تأکید دارد.