جاافتادگی نهادی و اثربخشی آن بر کسب‌وکارهای خانگی

امروزه شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورهای توسعه­یافته و در­حال­توسعه موجب توجه بیشتر به کسب­وکارهای خانگی به عنوان فرصت دسترسی به اشتغال، معیشت­پایدار و رشد اقتصادی شده­است. با توجه به این امر در ایران اقداماتی در قالب سیاست­گذاری، قوانین و حمایت­ها برای گسترش کسب­وکارهای خانگی صورت گرفته، که آن­ها هم با چالش­هایی مواجه و اثربخشی­شان کاهش یافته­است. هدف پژوهش حاضر بررسی قوانین و اقدامات مربوط به کسب­وکارهای خانگی در کشورهای مختلف و ایران و اثربخشی آن­ها در ایران است. برای این منظور از روش­ تطبیقی، تحلیل قوانین موجود، مصاحبه نیمه­ساختاریافته با مطلعین کلیدی استفاده شد و در ادامه پیمایشی با 125 نفر از صاحبان کسب­وکارهای خانگی در تهران انجام شد که در آن میزان موفقیت، بهره­مندی از اقدامات و حمایت­ها در کسب­وکارهای خانگی مورد سنجش قرار گرفت. بر اساس یافته­ها، در ایران در مراحل سه­گانه حیات کسب­وکار اقداماتی انجام شده اما این مداخلات عموماً در مرحله شکل­گیری بوده و در مراحل تثبیت و رشد اقدام کمتری انجام شده­است. در جاافتادگی نهادی کسب­وکارهای خانگی و فرایند قانونی، اداری و اجرایی این اقدامات مشکلاتی وجود دارد که مانع دسترسی کسب­وکارها از حمایت­ها می­شود اما هنگامی که کسب­وکارها به این اقدامات دسترسی داشته­اند، موفق­تر بوده­اند. دسترسی به اطلاعات، گرفتن مجوز، وام و بازار در اقدامات انجام شده بیشترین تاثیر را در موفقیت کسب­وکارهای خانگی داشته­است.