تولید تنوعات سوماکلونی درون‌شیشه‌ای متحمل به تنش خشکی در نیشکر (.Saccharum officinarum L) با استفاده از ارقام تجاری ایران

تنش خشکی یک بحران در حال رشد است که به‌شدتتولید محصولات کشاورزی در سراسر جهان را محدود نموده و عامل مهمی در کاهش عملکرد گیاهان زراعی ازجمله نیشکر به‌خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک به شمار می‌رود. به‌منظور گزینش سوماکلون­های متحمل به خشکی در سه واریته تجاری نیشکر، تنش خشکی در چهار سطح )شاهد( صفرT1=، 25T2= ، 50  T3=و 75 T4= گرم در لیتر پلی‌اتیلن‌گلیکول در محیط کشت بافت MS اجرا گردید. شاخص‌های کمی بافت‌های کالوس به‌دست‌آمده از جهش تصادفی، موردمطالعه قرار گرفت. پس از باز زا شدن کالوس­ها و انتقال گیاهک ­ها به محیط شاخه زایی، از هر سطح تنش خشکی واریانت‌های متعددی انتخاب و میزان تجمع پرولین در ارقام بررسی شد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده تمامی شاخص‌های کمی موردمطالعه در هر سه واریته تحت تأثیر تنش خشکی قرار گرفتند. در تیمارهای تحت تنش خشکی زمان القاء ظهور کالوس به‌طور میانگین 33.8 درصد بیشتر از تیمار شاهد و درصد کالوس­ زایی به‌طور میانگین 31.71 درصد کمتر از تیمار شاهد بود. درصد کالوس باززا نیز به‌طور میانگین 13.53 درصد کمتر از تیمار شاهد و زمان القاء گیاهک­ به‌طور میانگین 43.21 درصد بیشتر از تیمار شاهد به دست آمد. روند میزان تجمع پرولین به مقدار زیادی متأثر از ژنوتیپ بود وبا افزایش سطح تنش خشکی افزایش نشان داد. در سوماکلون­ های حاصل از واریته CP48-103 مقدار تجمع پرولین بیشتری مشاهده شد لذا سوماکلون­ های این واریته به‌شرط حفظ سایر شرایط زراعی خوب و بررسی مولکولی می‌توانند به‌عنوان ژنوتیپ‌های جدید معرفی گردند.