توسعه گردشگری در مراتع با تأکید بر نقش جوامع محلی و گردشگران (مطالعه موردی: ییلاق لاسم در شهرستان آمل، استان مازندران)

واگذارکردن بهره­برداری­های فرعی از مراتع از جمله اکوتوریسم به بومیان هر منطقه علاوه بر درآمدزایی برای اهالی، از تخریب بیشتر مراتع جلوگیری خواهد کرد، زیرا در صورتی که جوامع محلی از نظر مالی تأمین شده و احساس کنند که منابع طبیعی، محل درآمد بیشماری برای آنها است، در حفظ و احیاء آن مشارکت بیشتری خواهند داشت. حوزه آبخیز لاسم از جمله مراتع ییلاقی کشور ایران است که به دلیل موقعیت مکانی و داشتن شرایط آب و هوایی دلپذیر، پتانسیل­های زیادی در زمینه جذب گردشگر دارد. علیرغم پتانسیل­های موجود در این حوزه، دیدگاه جوامع محلی از نظر پذیرش گردشگران و همچنین دیدگاه گردشگران از نظر داشتن تقاضای تفرجی و احساس امنیت، در مطالعات گردشگری از اهمیت خاصی برخوردار بوده و به همین دلیل بررسی این عوامل از اهداف این تحقیق قرار گرفت. در این مطالعه پرسشنامه­هایی از طریق مصاحبه حضوری با مرتعداران و گردشگران این حوزه تکمیل و توسط نرم‌افزار آماریSPSSتجزیه و تحلیل گردید. نتایج این تحقیق نشان می­دهد که با وجود اینکه این حوزه در سال انجام پژوهش، فاقد هر گونه تسهیلات گردشگری می­باشد ولی از تقاضای تفرجی بسیار بالایی برخوردار می­باشد. همچنین نتیجه تجزیه و تحلیل پرسش­نامه­های طراحی شده برای مرتعداران با استفاده از آزمون علامت نشان می­دهد با اینکه آنها مراتع این حوزه را از نظر پتانسیل گردشگری مناسب می­دانند و با 99 درصد اطمینان فعالیت­های گردشگری را به‌عنوان فعالیتی درآمدزا پذیرفته­اند اما تمایل آنها به حضور گردشگران در این حوزه پایین­تر از حد متوسط است. نتایج بررسی بیشتر در این حوزه نشان داد که در واقع مرتعداران با حضور گردشگران در مراتع خود مشکلی ندارند، در­حالی­که با حضور نهادهای دولتی و غیر­دولتی به بهانه ایجاد امکانات رفاهی و خدماتی مخالف هستند. زیرا معتقدند آنهااز این طریق، درصدد تصاحب مراتع آنهامی­باشند. این مسأله نشان می­دهد که گردشگری در این حوزه، از پذیرش اجتماعی توسط مرتعداران برخوردار بوده و علت مخالفت عده­ای از آنها با ایجاد تسهیلات گردشگری، بی­اعتمادی بین مرتعداران و مسئولان دولتی می‌باشد. در حالی که اگر مرتعداران بتوانند از منافع حاصل از انواع کاربری در مراتع سهمی داشته باشند، انگیزه آنها برای مشارکت در تمامی زمینه­ها افزایش خواهد یافت.