تغییرهای مورفوفیزیولوژیک، زیست‌شیمیایی و ترکیب‌های اسانس مرزه باغی (Satureja hortensis L.) آبیاری شده با پساب تصفیه شده

با توجه به چالش‏ کمبود آب آبیاری در تولید گیاهان باغی، جایگزینی منابع آبی با پساب تصفیه شده در حال افزایش است. در این پژوهش تغییرهای مورفوفیزیولوژیکی، زیست‌شیمیایی و ترکیب‌های اسانس گیاه دارویی مرزه باغی (Satureja hortensis L.) در اثر آبیاری با آب چاه، پساب تصفیه شده و ترکیب آب چاه و پساب تصفیه شده با نسبت 1:1، در قالب طرح به‌طور کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 بررسی شد. نتیجه‌ها نشان داد تیمار آبیاری اثر معنی‌‌داری بر ویژگی‌های مورد ارزیابی دارد. بیشترین و کمترین وزن تر کل گیاه و ریشه، طول شاخه و ریشه و ارتفاع گیاه به‌ترتیب در تیمار آب چاه و پساب به‌دست آمد. بیشترین وزن تر و خشک قسمت هوایی و درصد ماده خشک در تیمار آب چاه + پساب و بیشترین قطر ساقه در گیاهان آبیاری شده با پساب به‌دست آمد. بیشترین و کمترین سطح برگ و مقدار اسانس (86/2 درصد وزنی) به‌ترتیب در تیمار آب چاه + پساب و تیمار آب چاه به‌دست آمد. بیشترین شاخص کلروفیل برگ (75/44) و فنول کل (mg GAE 100 g-1 96/1) در تیمار پساب تصفیه شده به‌دست آمد. در واکاوی ترکیب‌های اسانس، 47 ترکیب شناسایی شد که بیشترین ترکیب آن کارواکرول (27/53 درصد) بود که در تیمار پساب تصفیه شده به‌دست آمد. به‏طور کلی به دلیل بهبود ویژگی‏های رشدی و افزایش عملکرد اسانس و همچنین به منظور کاهش مصرف آب، ترکیب آب چاه و پساب تصفیه شده برای تولید مرزه باغی پیشنهاد می‏شود.