تغییرات ماهانه کمیت تاج‌بارش و آب ‌نفوذی به لاشریزه در توده‌های جنگلی هیرکانی

معماری خاص تاج‌­پوشش درختان جنگلی از یک‌‌سو منجر به ربایش ‌تاجی متفاوت شده و از سوی دیگر کمیت و کیفیت لاشریزه را تغییر خواهد داد که با توجه به شرایط مختلف تجزیه رویشگاه منجر به تفاوت ضخامت لایه آلی لاشریزه و پتانسیل نگهداری آب یا رواناب متفاوت می‌شود. مقدار تاج‌بارش و آب ‌نفوذی به­ لاشریزه در یک قلمرو جغرافیایی نیز به‌دلیل تغییر در پتانسیل تبخیر و تعرق، شاخص ‌سطح ‌برگ، درصد تاج‌پوشش، قطر درختان، اشکوب‌بندی و عامل‌های دیگر طی زمان متفاوت است. هدف از این پژوهش، بررسی تغییرات تاج‌بارش و آب ‌نفوذی به لاشریزه بین سه گونه مهم جنگل‌های هیرکانی طی یک سال بود. ابتدا تک‌درختانی از گونه‌های ممرز (Carpinus betulus)، پلت (Acer velutinum) و بلندمازو (Quercus castaneifolia) در توده‌‌های آمیخته سری یک جنگل شصت‌کلاته انتخاب شدند. سپس، توسط 9 و 18 جمع‌آوری‌کننده به‌ترتیب تاج‌بارش و آب ‌نفوذی به ‌لاشریزه برای هر تک‌درخت پس از هر واقعه بارش طی یک سال اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که گونه و زمان دو عامل مهم در تغییر کمیت آب عبوری از اشکوب تاج هستند. بیشترین تاج‌بارش مربوط به ممرز (71/1 درصد) و بیشترین ربایش‌ آبی ­لاشریزه مربوط به پلت (40/5 درصد) بود. در فصل بی‌برگی، ربایش‌ آبی ‌لاشریزه ممرز و پلت بیشتر از فصل دارای برگ بود، اما تاج‌بارش سه گونه با یکدیگر اختلاف معنی‌داری نداشت. نتایج این پژوهش می‌تواند مدیران جنگل را در مقابله با بحران آب از طریق تنظیم ترکیب توده یاری رساند.