تغییرات انحنای سطح پوسته زمین در ایران با نظریه تحلیلی تغییر شکل

نظریه تحلیلی تغییر‎ شکل سطح پوسته زمین، برمبنای نظریه پوسته در مکانیک محیط‎های پیوسته است. این نظریه یک مدل‎بندی هندسه دیفرانسیلی است که سطح توپوگرافی زمین را رویه‌ای با انحنای متغیر در نظر می‎گیرد. با وجود اینکه در این نظریه از مشاهدات میدان‌های جابجایی سه ‎بعدی استفاده می‌شود اما محاسبات، صرفا در دو بعد است. مؤلفه ارتفاع را تابعی از مختصات طول و عرض ژئودتیک سطح در نظر می‌گیرد. مشتقات ارتفاع را با روش درون‎یابی اجزای محدود (با کمک مثلث‌بندی دلونی) می‌توان بدست آورد و در ادامه تنسور متریک و تنسور اساسی دوم سطح زمین را تعیین می‌کند. آنگاه دو کمیت ناوردای تغییر شکل یعنی ((تغییرات انحناهای گاوسی و متوسط)) را بررسی نمود. بررسی‎های این تحقیق روی ایستگاه‌های سیستم تعیین موقعیت جهانیGPS شبکه موردی ایران سراسری در اپک‎های 2001 و 2005 میلادی است کهنشان می‎دهد که مدل تغییرات انحناهای (گاوسی=1.097×10-21/m2yr و متوسط =0.503×10-14/myr) پوسته زمین در شمال تنگه هرمز، شواهدی از پدیده فرورانش را در منطقه مکران آشکار می‌کند و بیشترین مقادیر تغییر انحنا هم، با امتداد دو رشته کوه البرز (-9.992×10-21/m2yr) و زاگرس (+1.574×10-21/m2yr) مطابقت دارند. نشست‌ها در مسیرهای شبکه ترازیابی دقیق سراسری ایران نیز اکثرا در مناطق با کاهش انحنا قرار دارند.