تعامل نظریه و عمل سیاسی در اندیشه سیاسی شیعه و نقش آن در تحولات پهلوی اول

Authors

  • احمد بخشایشی اردستانی استاد، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
  • اکبر اشرفی دانشیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
  • جلال درخشه گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران
Abstract:

با نگاهی به تحولات تاریخی اسلام می‌توان سه گرایش پیرامون نظر و عمل را از هم متمایز نمود. گرایشی که اولویت را به عمل صرف می‌دهد، گرایشی که نظریه را بر عمل مقدم می‌داند و گرایش سوم به تعامل نظریه و عمل سیاسی معتقد است. در این میان شیعه به گرایش سوم تعلق دارد که با رویکردهای مختلفی اعم از تقیه، اصلاح و انقلاب را در تعامل با محیط سیاسی انتخاب کرده است. در دوره معاصر شیعه از رویکرد تقیه فاصله گرفته است و به ویژه در دوره پهلوی به رویکرد انقلابی و تلاش برای تشکیل حکومت اسلامی نزدیک می‌شود.  سوال اصلی پژوهش آن است که بستر عینی و تحولات دوره رضا خان چه اثر بر اندیشه سیاسی شیعه داشته است و این اندیشه چگونه بر عمل سیاسی علمای شیعه فعال در این عصر موثر واقع شده است؟ فرضیه این مقاله آن است که بستر عینی و تحولات سالهای 1299 تا 1320 که حکایتگر عرفی سازی و سکولاریزه کردن برای به حاشیه کشانیدن دین و مهم‌ترین حامی آن یعنی روحانیت است باعث ایجاد تغییراتی در اندیشه سیاسی شیعه و نوع عملکرد آن شده است به گونه‌ای که این تغییرات ضمن تاثیر بر عمل سیاسی در آن دوران، زمینه‌های شکل گیری انقلاب اسلامی را در سال 57 فراهم آورده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقش اقتصادی، سیاسی جامعه زرتشتیان ایران در تحولات دوران مشروطه تا پهلوی اول

ورای برخورداری سیاسی، اقتصادی جنبش مشروطیت از حمایت های زرتشتیان ایران، واقعیت های نهفته دیگری نیز در باب این اقلیت وجود داشت که به نقش آنان در این جنبش اهمیت بیشتری می داد. این واقعیت ها نه تنها در ابتدای شکل گیری جنبش مذکور، بلکه در فرآیند تحولات بعدی تا دوره پهلوی اول، حکایت از نابسامانی وضعیت حاکمیت سیاسی و متشنج  بودن اوضاع اجتماعی، اقتصادی کشورداشت . گشودن دریچه ای هر چند کوچک به سوی واقع...

full text

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

full text

رفتارشناسی سیاسی درباریان پهلوی و نقش آن در انقلاب اسلامی

این مقاله در نظر دارد با استفاده از روش تحلیل اسنادی، به بررسی مؤلفه‌های رفتار سیاسی درباریان پهلوی در دوره تاریخی 1342 تا پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 در چارچوب نظری آموزه‌های نهج‌البلاغه بپردازد. براین اساس، ابتدا دیدگاه امام‌علی× درباره شاخص‌های رفتار سیاسی حاکمان سیاسی مطرح و سپس مؤلفه‌های رفتار سیاسی درباریان پهلوی در مقایسه با دیدگاه امام‌علی× مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه، بیانگر ...

full text

شرعی‌سازی قدرت سیاسی؛ درآمدی بر جایگاه امنیت در اندیشه و عمل فقهای شیعه در عصر صفویه

پس از حاکمیت جریان خلافت و به ویژه پس از تبدیل آن به سلطنت، شاهد محرومیت مکتب تشیع از حکومت بودیم که در نتیجه آن، الگوی «حکومت اغتصابی» به مثابه گفتمان مسلط برای تحلیل شرایط و ارایه راهکار، مطرح ‌شد. اگرچه تسلط این گفتمان به اقتضای شرایط سیاسی مدت مدیدی به طول ‌انجامید، اما ظهور سلسلة صفویه، زمینه مناسبی را فراهم ‌آورد تا گفتمانی تازه در حوزه اندیشه سیاسی تشیع ظهور کند که نگارنده از آن به «شرعی...

full text

پارادایم شناسی تعامل اندیشه سیاسی و فرهنگ

اندیشه سیاسی به مثابه معرفتی هنجارین، به دنبال ترسیم سامان نیک سیاسی است. هر پارادایم فکری نیز گونه ای وضعیت مطلوب اجتماعی و فردی را تجویز می کند که شکوفایی فرهنگی را متاثر می سازد. رابطه ای مستقیم و دوسویه وجود دارد میان مولفه های اندیشه سیاسی در پارادایم های مختلف و فرهنگی که در جامعه در جریان است و هر پارادایم فکری، مولفه های خاصی را به فرهنگ مستقر در جامعه تزریق می کند و هر بازخورد نیز از آ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 13  issue 47

pages  63- 86

publication date 2019-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023