تضّاداندیشی در مضمون مرگ در شعر رمانتیک فارسی (با تأکید بر اشعار نصرت رحمانی و سهراب سپهری)

Authors

Abstract:

رمانتیسیسم، در تعریف، اصول، گرایش، دسته­بندی و مضمون، تقابل­پذیر و تضّادگراست. از مضامینی که در مواجهه با تضّادگرایی رمانتیسیسم دچار تقابل و دوگانگی می­شود، مرگ و مرگ­اندیشی است. این مضمون در شعر رمانتیک فارسی در دو شکل سیاه و سپید ظاهر شده است. نمونة اعلای مرگ­اندیشی سیاه را در شعر نصرت رحمانی می­توان دید و در مقابل او، سهراب سپهری، سپیداندیش­ترین شاعر رمانتیک در این حوزه است. بر این اساس اشعار آنها به­شیوة تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفت و آشکار گردید که دو شاعر علاوه­بر آن که در مضمون مرگ دو خطّ فکری متضّاد با یکدیگر دارند، این تضّاد در درون شعرشان نیز بروز و ظهور دارد بدین­معنی که رحمانی در عین سیاه­اندیشی گاه سپیداندیش و سپهری در عین سپید­اندیشی، گاه سیاه­اندیش است. تضّاد فکری، عامل نزدیکی دو شاعر به یکدیگر نیز بود. رحمانی در مواجهه با شکست آرمان­های اجتماعی ناشی از کودتای ۲۸مرداد۱۳۳۲، متأثّر شدن از شعر اروپا، توجّه به آثار صادق هدایت، پذیرش سیاه­اندیشی به­عنوان یک هنر و بهره­گیری از رئالیست در بطن رمانتیسم را برگزیده است. امّا سهراب سپهری به­سبب گرایش به عرفان ذن و خراسان، با نگاهی مثبت و سفید به مقولة مرگ می­پردازد. رحمانی در چهار دفتر آخر(میعاد در لجن، حریق باد، پیاله دور دگر زد، بیوة سیاه) گاه تصاویری مثبت از مرگ­اندیشی ارائه می­کند. تصاویر منفی و خاکستری مرگ­اندیشی سپهری، مربوط به آغاز شاعری و سروده­های دو دفتر اوّل او با نام­های "مرگ رنگ" و "زندگی خواب­ها"ست. سپهری در این اشعار تحت تأثیر سبک  غالب رایج در دورة خویش بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی جریان رمانتیک جامعه گرا در شعر معاصر با تکیه بر اشعار نصرت رحمانی

محرک اصلی تغییر سبک در هر دوره ای وقایع سیاسی- اجتماعی هست. در ایران، انقلاب مشروطه در کنار تحولاتی که در سطح جامعه پدید آورد، در عرصه ی ادبیات نیز بی تأثیر نبود و با طرح مضامین اجتماعی، موجب تحول و تغییر سبک ادبا شد. رخدادهای دوره ی حکومت پهلوی، گرایش به رمانتیک جامعه گرا و در نتیجه تغییر سبک را در اشعار و برخی آثار گسترده تر کرد. رمانتیسم مکتبی ادبی است که به برتری احساس و تخیل بر استدلال و ت...

15 صفحه اول

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

هنجارگریزی نوشتاری در اشعار نصرت رحمانی

برجسته‌سازی ویژگی و مشخصۀ زبان ادبی است. اثر ادبی به این وسیله از واقعیت موجود جهان واقع و نیز ساخت آشنای متن آشنایی‌زدایی می‌کند. برجسته‌سازی را می‌توان با هنجارگریزی زبانی، یعنی انحراف هدف‌مند، نقش‌مند و غایت‌مند از قواعد کلی زبان، یک‌سان شمرد. هنجارگریزی نوشتاری یکی از انواع هشت‌گانۀ هنجارگریزی است که «لیچ» از آن‌ها نام برده‌است و بسیاری از شاعران معاصر از این شیوه برای افزودن معنا یا معناها...

full text

استعاره در اشعار نصرت رحمانی

شیوة استفادة نصرت رحمانی از استعاره در ساخت و محتوا در دفتر میعاد در لجن قابل توجه است. در این دفتر استعارة مکنیه نسبت به دیگر عناصر زیبایی آفرین بیشترین کاربرد را دارد. در بعضی آثار او استعاره  با تشبیه و حس­آمیزی آمیخته شده، تأمل بیشتری را برای درک و دریافت از جانب مخاطب طلب  می کند. تصاویرش پویا و متحرکند. نگاه نصرت در بحث محتوا نیز قابل بررسی است. او معانی جدیدی از بعضی واژه ها ارائه می دهد...

full text

هنجارگریزی نوشتاری در اشعار نصرت رحمانی

برجسته سازی ویژگی و مشخصۀ زبان ادبی است. اثر ادبی به این وسیله از واقعیت موجود جهان واقع و نیز ساخت آشنای متن آشنایی زدایی می کند. برجسته سازی را می توان با هنجارگریزی زبانی، یعنی انحراف هدف مند، نقش مند و غایت مند از قواعد کلی زبان، یک سان شمرد. هنجارگریزی نوشتاری یکی از انواع هشت گانۀ هنجارگریزی است که «لیچ» از آن ها نام برده است و بسیاری از شاعران معاصر از این شیوه برای افزودن معنا یا معناها...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 19  issue 38

pages  197- 228

publication date 2018-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023