تصویرگونگی خط در نسخه قرآنی 1200 محفوظ در موزه آستانه قم

Authors

Abstract:

نسخه قرآنی شماره ‌1200 محفوظ در موزه آستان قم منسوب به قرن دوم هجری است. این نسخه علاوه بر مسائل نسخه‌شناسی مانند تاریخ کتابت، سه‌ سطری بودن و نگارش بر کاغذ، به جهت طراحی خاص و منحصر ‌به فرد حروف و صفحه‌آرایی آن دارای اهمیت است. هدف: تلاش می‌گردد در این مقاله علاوه‌ بر معرفی این نسخه، شیوه خاص نگارش حروف در این نسخه از منظر بازنمایی کلمات در خوشنویسی ‌اسلامی و رابطه آن با ایجاد معنا برای مخاطب مورد بررسی قرار می‌گیرد. روش: این مقاله به روش توصیفی- ‌تحلیلی صورت‌ گرفته است و برای انجام آن از منابع کتابخانه‌ای و آرشیوی استفاده شده ‌است. یافته‌ها: نوشتار همان تصویر‌متن و تجسم مادی امر مجرد و غیرمادی است. در این نسخه بعضی از کلمات و حروف به‌گونه متمایزی نسبت به سایر کلمات و حروف طراحی ‌شده‌اند این کلمات از نظر معنایی در متن دارای اهمیت هستند. در واقع ارتباط بین ویژگی‌های صوری و معنایی نشانه نوشتاری برقرار است که در نشانه‌شناسی با عنوان تصویرگونگی درونی شناخته شده است. در این نسخه تصویرگونگی درونی در بازنمایی کلماتی به کار رفته که معنای ویژه‌­ای در آیه مورد نظر دارند و نقش تأکیدی ایفا می‌کنند. نتیجه: نتایج تحقیق نشان ‌می‌دهد‌ که نوشتار همچون نشانه در خوشنویسی‌ اسلامی در دو سطح صورت و معنا عمل‌ می‌کند و به تصویرگونگی درونی در متن از منظر بصری و معنایی می‌انجامد. این تصویرگونگی بر درک معنای متن تأثیر‌گذار است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

بررسی پیکرهای انسانی در آثار جنید السلطانی براساس نسخه مصور سه مثنوی خواجوی کرمانی (محفوظ در موزه بریتانیا به‌شماره 18113)

در نقاشی ایرانی، پیکر انسانی دارای جایگاه ویژه‌ای است و نوع بازنمایی آن متأثر از نگرش خیال ‌محور در سنت ادب فارسی است. جنید در ترسیم پیکر‌های انسانی برای نخستین‌بار به مضامین غنائی توجه کرده است و در آثارش به یک سبک کاملاً ایرانی دست یافته است که پیشقدم شیوه پیکرنگاری در ادوار بعدی نقاشی ایرانی محسوب می‌شود. موضوع این تحقیق بررسی شیوه‌های ترسیم و تناسبات پیکر‌بندی انسان در آثار جنید السلطانی است...

full text

بررسی یک نمونه نسخه خطی مصور «جنگ شعر» قاجاریه محفوظ در موزه و کتابخانه مجلس شورای اسلامی

تولید نسخ خطی یکی از مهمترین وجوه هنراسلامی است که در طول تاریخ باعث پیوند و قرار‎گرفتن هنرهایی چون تذهیب، خوشنویسی و نگارگری در کنار یکدیگر شده است. در میان نسخه‎های خطی، جنگ های شعر نمونه‎هایی هستند که با تصاویر و تزیینات بسیاری مزیین شده‎اند. موضوع این تحقیق معرفی یک جنگ شعر مصور مربوط به دوران قاجار است که در موزه و کتابخانه مجلس شورای اسلامی نگهداری می‎شود. هدف از این مقاله بررسی این جنگ ب...

full text

تأمّلی در سرلوح قرآن‌های مذهب عصر تیموری و قاجار(مطالعه تطبیقی سرلوح‌های قرآنی نمونه‌های موجود از موزه آستانه مقدسه قم و کتابخانه مرکزی تبریز)

هنر تذهیب یکی از هنرهای تزئینیـکاربردی است که زیرمجموعه­ هنر کتاب­آرایی محسوب می­شود. قرآن­آرایی از جمله بسترهای مناسب برای تجلی این هنر است که از اوایل قرون اسلامی با یکدیگر اجین شده­اند. هنر تذهیب را می­توان در کابردهای مختلف قرآن­آرایی از جمله تزئینات صفحات افتتاح، صفحات آغازین جزء­ها و غیره در قالب­های شمسه یا سرلوح مشاهده نمود. در طول زمان، تزئینات سرلوح بیشتر مورد استفاده هنرمندان قرار گر...

full text

بررسی نگاره های نسخه مصور اکبرنامه محفوظ در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن

پژوهش حاضر با هدف بررسی نگاره های نسخ? مصور اکبرنام? محفوظ در موز? ویکتوریا و آلبرت لندن صورت گرفته است. نسخ? نام برده یکی از نسخ مصور زمان اکبرشاه (1014-963ق./1605- 1556م.)، سومین پادشاه از سلسل? گورکانیان هند می باشد. پژوهش گر به منظور نیل به هدف در پی پاسخ گویی به این مسائل می باشد که ویژگی عمومی نگاره های نسخ? اکبرنامه چیست و ساختار ترکیب بندی آن ها چگونه است. این پژوهش که با روش توصیفی-تح...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 22  issue 2

pages  30- 50

publication date 2019-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023