تحولات در تاریخ‌نگاری علم و توجه به مسألۀ «علم و ارزش»

author

Abstract:

در چند دهۀ اخیر فیلسوفان علم به مسألۀ اثرگذاریِ ارزش‌ها بر نظریه‌های علمی توجه بسیار بیشتری نشان داده‌اند. تا پیش از آن، عموماً دیدگاهی حاکم بود که مرزی قاطع میان ساحت علم و ارزش رسم می‌کرد. به ویژه در نیمۀ دوم قرن بیستم، عقیده به آرمان علم غیرارزش‌بار میان فیلسوفان علم رواج داشته است که مطابق آن، در ارزیابیِ معرفتیِ نظریه‌های علمی فقط ارزش‌های معرفتی می‌توانند نقش موجهی داشته باشند. در این مقاله با مرور مختصر سیر تحولات در توجه به مسألۀ علم و ارزش در قرن بیستم، از این ادعا دفاع می‌کنیم که از جمله عوامل مهمِ توجه بیشتر به مسألۀ نقش ارزش‌ها در علمْ تحولات در تاریخ‌نگاری علم و به‌ویژه توجه به نگرش‌های برون‌گرایانه، تأکید جدی‌تر بر داده‌های تجربی، و پرهیز از مغالطه‌های گاه‌نگارانه (آناکرونیسم) در ارائۀ روایت‌های تاریخی بوده است. در بخش پایانی مقاله، به این موضوع می‌پردازیم که شناخت بهتر از نقش ارزش‌ها در علم پرسش‌های تازه‌ای پیش روی تاریخ‌نگار علم قرار می‌دهد و مفاهیم مطرح‌شده در بحث از رابطۀ علم و ارزش، مانند تمایز ارزش‌های معرفتی و غیرمعرفتی، می‌تواند چارچوب مفهومی جدیدی در اختیار تاریخ‌نگار علم قرار دهد و از این طریق احتمالاً بر نظریه‌ها و روش‌های تاریخ‌نگاری علم اثرگذار باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

full text

علم و علم کاذب

متن حاضر سخنرانى کوتاهى از ایمره لاکاتوش دانشمند برجسته منطق، فلسفه علم و فلسفه ریاضى در رادیو است که ایراد شده است. لاکاتوش در سال 1922 در مجارستان به دنیا آمد، در سال 1994 از دانشگاه بروسن فارغ التحصیل شد. در سال 1945 به ترجمه مهمترین آثار ریاضى پرداخت و ترجمه اثر بزرگ پولیا[1] «چگونه باید حل کرد» را به پایان رساند. در سال 1956 که شورش طرفداران تیتو در مجارستان به وسیله ارتش شوروى سرکوب شد، ل...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 14  issue 1

pages  115- 132

publication date 2016-07-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023