تحلیل و پهنه‌بندی طوفان‌های گردوغبار در شرق ایران

یکی از پدیده­های مخرب در مناطق خشک و بیابانی، گردوغبار است که می­تواند اثرات زیانباری بر روی محیط زیست و زندگی بشر داشته باشد. نیمة شرقی کشور به علت موقعیت جغرافیایی و قرار گیری در مسیر بادهای 120 روزه، همواره در معرض این پدیده است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل و پهنه­بندی طوفان­های گردوغبار در شرق ­ایران انجام شد. به ­این منظور داده­های ساعتی تعداد روزهای همراه با گردو غبار، کد پدیده، دید افقی، سمت ­و ­سرعت ­باد برای 17 ایستگاه هواشناسی شرق ایران طی دورة 1986 تا  2016 بررسی و با استفاده از کدهای مربوط به پدیدة طوفان گردو غبار، تحلیل­های آماری انجام ­شد. سپس نوع و مقدار روند به ترتیب توسط آماره­های من-کندال و سنس استیمیتور تعیین شد. در آخر، با استفاده از نرم افزار WRPLOT View گل­غبار منطقه ترسیم ­شد. نتایج نشان داد که فراوانی طوفان­های گردوغبار در تیرماه بیشترین و در آذرماه کمترین بوده است. شدت و گسترش گردوغبار و روند معنی داری آن در جنوب شرق بیشتر از سایر مناطق است. نتایج گل­غبار سالانه نیز نشان داد که جهت و سرعت بادهای مولد طوفان گردو غبار در شرق و غرب منطقه متفاوت است. بادهای طوفان­زا در نیمه شرقی در جهت­ جغرافیایی 70 تا  300 درجه موافق چرخش عقربه­های ساعت می­وزند، در حالی­که در نوار غربی منطقه، جهت­های طوفان بین 260 تا280  درجه با سرعت بیش از 11 متر بر ثانیه است.