تحلیل وضعیت رقمی‌سازی منابع شنیداری در آرشیوهای سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران و مقایسۀ آن با استاندارد یاسا. مطالعۀ موردی: شهر تهران

هدف: پژوهش حاضر، به منظور تعیین وضعیت رقمی‌سازی (تبدیل منابع آنالوگ به رقمی و رقمی به رقمی) در آرشیوهای شنیداری سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران و مقایسۀ آن با استانداردهای انجمن بین‌المللی صدا و آرشیوهای دیداری و شنیداری (یاسا) انجام شده است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش، پیمایشی توصیفی است. برای گردآوری داده‌های پژوهش از 2 پرسشنامۀ محقق‌ساختۀ مجزا برای کارشناسان واحد تبدیل آرشیو و مدیران آرشیوها؛ و یک سیاهۀ وارسی، شامل دو قسمت اطلاعات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری (تهیه شده براساس استاندارد یاسا) استفاده شده است. نتایج، با استفاده از روش‌های آمار توصیفی(فراوانی و درصد) در قالب جدول و نمودار ارائه شده است. جامعۀ پژوهش، شامل دو گروه است. جامعۀ نخست، شامل 6 آرشیو شنیداری سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در تهران؛ و جامعۀ دوم، شامل 43 نفر (37 نفر کارشناسان تبدیل منابع آنالوگ به رقمی و 6 نفر مدیر آرشیو) می‌باشند. یافته‌های پژوهش: یافته‌ها نشان می‌دهد که بیش از نیمی از کارکنان آرشیوها آموزش تبدیل منابع آنالوگ به رقمی را دیده‌اند. جمع کل منابع شنیداری آرشیوهای شهر تهران 937 / 592 حلقه است. 3/77 درصد منابع شنیداری در آرشیوهای شنیداری شهر تهران رقمی‌سازی شده‌اند. همچنین، مشخص شد که میزان مطابقت با استاندارد یاسا در بخش نرم‌افزاری 7/82 درصد، و در بخش سخت‌افزاری 79 درصد است. بنابراین، از دیدگاه متخصصان و کارشناسان آرشیوها، مهم‌ترین مزیت رقمی‌سازی منابع آنالوگ، صرفه‌جویی در وقت و غلبه بر موانع و محدودیت‌های زمانی و مکانی؛ و مهم‌ترین چالش تبدیل منابع آنالوگ به رقمی، فقدان زیرساخت مناسب آرشیو رقمیِ کاربردی، پایدار، و کارآمد است. نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که «فقدان زیرساخت مناسب، پایدار، و کارآمد برای آرشیو رقمی»؛ «کمبود و فقدان ابزارها و فناوری‌های جدید»؛ و «فقدان استانداردهای مشخص و مدون» از مهم‌ترین مشکلات تبدیل منابع در آرشیوهاست. نزدیک به دو سومِ کارکنان تبدیل، دورۀ آموزشی کوتاه مدت تبدیل منابع را طی کرده‌اند، که ناکافی به نظر می‌رسد. همچنین، بیشتر پاسخگویان اظهار داشته‌اند که آموزش‌های لازم را از مراجع غیررسمی کسب کرده‌اند. درمجموع، 72 دستگاه در کل آرشیوهای شنیداری شهر تهران موجود است و میانگین کل دستگاه‌ها 12 عدد است. یعنی به طور متوسط، هر آرشیو دارای 12 دستگاه است. از بین 6 واحد (آرشیو)، فقط 2 آرشیو فضاهای ذخیره‌سازی انبوه دارند که نشان‌دهندۀ استهلاک و عدم دستگاه‌های مبدل است.