تحلیل فضایی تغییرات اندازة شهر با میزان آسیب‌پذیری اجتماعی؛ مطالعة موردی: شهرهای با بیش از 10 هزار نفر جمعیت در ایران

Authors

سعید زنگنه شهرکی استادیار، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

سیدعباس رجائی استادیار، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

محمد سینا شهسواری کارشناس ارشد، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

کرامت الله زیاری استاد تمام، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

Abstract:

طرح مسئله: امروزه بیشتر کشورهای جهان با گسترش پدیدة شهرنشینی مواجهاند. در هر سیستم شهری، شهرهایی با اندازه‌های مختلف و کارکردها و مشخصات متفاوت وجود و هریک از این شهرها میزانی از آسیب‌پذیری اجتماعی را دارند. آسیب‌پذیری آنها بسته به سیستم‌های اجتماعی و اقتصادی متفاوت است و هرگونه تغییر در این سیستم‌ها آسیب‌پذیری اجتماعی را کاهش یا افزایش می‌دهد. هدف: پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی است که با روش توصیفی - تحلیلی مبتنی بر اطلاعات کتابخانه‌ای و آماری انجام شده است. روش: این پژوهش نخست با استفاده از روش تحلیل عاملی، میزان آسیب‌پذیری اجتماعی را در همة شهرهای با بیش از 10 هزار نفر جمعیت در ایران بررسی می‌کند. در این پژوهش تمام شهرها با توجه به جمعیتشان در 7 طبقه تقسیم‌بندی شدند و میزان آسیب‌پذیری در هر طبقة جمعیتی مشخص شد. در مرحلة بعد رابطة اندازة شهر و میزان آسیب‌پذیری اجتماعی در قالب یک نمودار به نمایش درآمد. در گام بعدی نتایج به‌دست‌آمده با نرم‌افزار GIS به‌صورت تحلیل فضایی درآمد. نتایج: نتایج نشان داد معیار اجتماعی - اقتصادی بیشترین تأثیر را بر افزایش میزان آسیب‌پذیری اجتماعی دارد. پس از آن به ترتیب معیارهای امکانات و تسهیلات و کالبدی بیشترین تأثیر را بر افزایش آسیب‌پذیری اجتماعی داشته‌اند. همچنین با افزایش جمعیت، میزان آسیب‌پذیری اجتماعی نیز افزایش می‌یابد. با توجه به این موضوع که پرجمعیت‌ترین شهرهای ایران در قسمت‌های غربی و مرکزی آن هستند، همچنین مشخص شد آسیب‌پذیرترین شهرهای کشور نیز در قسمت غربی و مرکزی آن واقع شده‌اند. باید به این نکته توجه داشت که آسیب‌پذیری منتج از تمام عوامل مؤثر است؛ نمی‌توان این موضوع را به‌صورت تک‌بعدی و توجه صرف به یک معیار بررسی کرد و برای رسیدن به هدف کاهش آسیب‌پذیری، توجه به‌ تمامی این معیارها ضروری است تا از بروز فاجعة انسانی در کشور جلوگیری شود.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

بررسی و تحلیل فضایی آسیب‌پذیری اجتماعی شهرهای استان خوزستان (مطالعه موردی: شهرهای بالای 10 هزار نفر)

شهرها به عنوان تسهیل کننده بوجود آمدن شرایط آسیبپذیری هستند. آسیبپذیری گروههای مختلف مردم ساکن در نواحی خطر خیز شهر، بسته به وضعیت اجتماعی و اقتصادی آنها در نقاط مختلف، متفاوت است. آسیبپذیری اجتماعی محصول نابرابری های اجتماعی است. از اینرو آسیبپذیری اجتماعی میتواند توضیح دهد که چرا بعضی از جوامع از مخاطرات محیطی رنج میبرند در حالیکه دیگران به این وضعیت دچار نیستند. هدف از انجام این پژ...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

full text

تبیین نقش شهرهای کوچک در توسعة منطقه ای استان آذربایجان غربی؛ (مطالعة موردی: شهرهای 50 – 25 هزار نفر)

هدف مقاله، بررسی نقش شهرهای کوچک استان آذربایجان غربی در توسعة منطقه‌ای است. روش تحقیق «توصیفی ـ تحلیلی» است. استان آذربایجان غربی در سال 1390 دارای پنج شهر کوچک (50 – 25 هزار نفر جمعیت) به نامهای تکاب، ماکو، سردشت، شاهین دژ و اشنویه است که حدود 10.35 درصد از جمعیت شهری استان را شامل می‌شوند. در این میان شهر سردشت بیشترین ضریب کشش پذیری و جذب جمعیت را دارا بوده است. تایج شاخصهای نخست شهری به ک...

full text

تبیین نقش شهرهای کوچک در توسعة منطقه ای استان آذربایجان غربی؛ (مطالعة موردی: شهرهای 50 – 25 هزار نفر)

full text

تبیین نقش شهرهای کوچک در توسعة منطقه ای استان آذربایجان غربی؛ (مطالعة موردی: شهرهای 50 – 25 هزار نفر)

هدف مقاله، بررسی نقش شهرهای کوچک استان آذربایجان غربی در توسعة منطقه ای است. روش تحقیق «توصیفی ـ تحلیلی» است. استان آذربایجان غربی در سال 1390 دارای پنج شهر کوچک (50 – 25 هزار نفر جمعیت) به نامهای تکاب، ماکو، سردشت، شاهین دژ و اشنویه است که حدود 10.35 درصد از جمعیت شهری استان را شامل می شوند. در این میان شهر سردشت بیشترین ضریب کشش پذیری و جذب جمعیت را دارا بوده است. تایج شاخصهای نخست شهری به ک...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

برنامه ریزی فضایی(جغرافیا)

volume 9 issue 3

pages 1- 22

publication date 2019-09-23

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

آسیب‌پذیری اجتماعی اندازة شهر طبقات جمعیتی تحلیل عاملی شهرهای با بیش از 10 هزار نفر جمعیت

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com