تحلیل سه تلقی و تعریف از تواضع؛ رویکردهای ارسطو‌‌، آگوستین و جولیا درایور

«تواضع» یکی از فضایل تا حدی مغفول در دوران جدید است. بر همین مبنا‌‌، در نوشتار پیش‌رو تعاریف متنوع و نسبتاً پراکنده از این فضیلت به اجمال بیان و بررسی شده و در نهایت‌‌، نقد و بررسی سه رویکرد اصلی و متفاوت به تواضع، محور کار قرار گرفته است. رویکرد ارسطو به عنوان نمایندهٔ تمام و کمال دوران باستان‌‌، بر عدم فضیلت‌انگاری «تواضع» تکیه دارد. در رویکرد قدّیس آگوستین به عنوان نمایندهٔ برجستهٔ متفکران قرون وسطیٰ نه‌تنها تواضع به مثابه یک فضیلت‌‌، بلکه به عنوان مبنایی‌ترین فضیلت در زیست انسانی و ایمانی معرفی می‌شود. جولیا درایور - فیلسوف معاصر‌‌ - با نگرشی کاملاً متفاوت‌‌، تواضع حقیقی را مستلزم نقص معرفتی و بی‌خبری نسبی از خود می‌داند. جمع‌بندی و پیشنهاد نوآورانهٔ مقالهٔ حاضر این است که «تواضع» در سه سطح رفتاری یا بیرونی‌‌، روحی یا درونی و وجودی تعریف شود تا از این گذرگاه دست‌کم برخی از چالش‌های موجود در ارائهٔ تبیین و تعریفی دقیقْ از تواضع مرتفع شود.