تحلیل اقلیم‌‌شناسی تگرگ در محدوده زاگرس شمالی در فصل رشد گیاهان

کشاورزی تنها فعالیتی است که کم‌‌ترین آسیب را به طبیعت وارد می‌‌سازد؛ اما از شرایط طبیعی، به ویژه آب و هوا به شدت تأثیر می‌‌پذیرد. پدیده تگرگ از مهم‌‌ترین مخاطره‌‌ی طبیعی است که هر ساله با صدمات به محصولات کشاورزی باعث ناپایداری فعالیت‌‌های کشت و کار شده است. به همین دلیل بررسی نیازهای اقلیم شناختی گیاهان زراعی، ترویج و به کارگیری کامل دانسته‌‌های بشری پیرامون فرآیندهای جوی، منجر به بهبود کمی و کیفی محصولات و در نهایت پایداری کشاورزی می‌‌گردد. بنابراین بررسی جامع در توزیع زمانی– مکانی و شرایط همدیدی این پدیده‌‌ی مخرب، هدف تحقیق حاضر می‌‌باشد. به این منظور از داده‌‌های آماری ۲۳ ساله، ۱۰ ایستگاه سینوپتیکی منطقه (۲۰۱۴-۱۹۹۲) در فصل رشد گیاه (ماه‌‌های آوریل تا سپتامبر) استفاده و با انتخاب ۴ نمونه از بارش-های شدید تگرگ و نیز داده‌‌های مرکز NCEP/NCAR نقشه‌‌های همدیدی تراز دریا ۵۰۰، ۸۵۰ و ۱۰۰۰ هکتوپاسکالِ وزش سرد، وزش رطوبتی، اُمگا و جبهه‌‌زایی در محیط نرم افزار Grads ترسیم شده است. ساعت ۹ الی ۱۵ (با اوج بارش در ساعت ۱۲) به وقت گرینویچ و ماه‌‌های آوریل، می و ژوئن به ترتیب حداکثر فراوانی را داشته‌‌اند. در حداکثر بودن فراوانی وقوع در منطقه علاوه بر عوامل محلی چون توپوگرافی آن‌‌ها (با ارتفاع زیاد از سطح دریا)، محل ورود سیستم‌‌های بارش‌‌زا مانند بادهای غربی نقش مؤثری داشته است. قرارگیری فرودهای عمیق ناشی از فعالیت‌‌های بادهای غربیِ دارای هوای بسیار سرد عرض‌‌های شمالی، رطوبت دریای مدیترانه و سیاه روی منطقه، اختلاف دمای شدید بین سطح زمین (ناشی از فرارفت‌‌های هوای گرم و مرطوب در سطح زمین) و ترازهای بالا (همراه با جبهه‌‌های سرد) و صعود توده هوای سطح زمین منجر گشته که بیش‌‌ترین فراوانی وقوع تگرگ در فصل بهار (اوج بارش در آوریل و می) می باشد.