تحلیل اثر بیمۀ زلزله در کاهش آثار مخرب زلزله در رشد اقتصادی: با رویکرد ‌پویایی‌شناسی سیستم (مطالعۀ موردی شهر تهران)

هدف: بروز بلایای طبیعی می‌توانند آثار مخربی در سرمایه‌های فیزیکی و نیروی انسانی کشورها داشته باشند. لذا استفاده از روش‌های مدیریت ریسک امری ضروری است. هدف تحقیق حاضر بررسی اثرگذاری بیمۀ زلزله در کاهش آثار مخرب زلزله در رشد اقتصادی از طریق تأمین مالی خسارات و الزام بیمه‌گذاران برای کاهش ریسک است. به این منظور، آثار وقوع زلزلۀ احتمالی در گسل ری و یا گسل شمال تهران در رشد اقتصادی درون‌زای کشور ایران برای یک دورۀ 40 ساله مدل‌سازی شده است. ابتدای دوره سال 1390 و وقوع زلزله در سال هشتم (1398) در نظر‌گرفته شده است. سپس آثار استفاده از روش بیمه، با فرض به‌کارگیری سیاست‌های تشویقی و تعیین نرخ ‌حق‌بیمۀ متناسب با ریسک، در کاهش آثار مخرب زلزله در رشد اقتصادی بررسی شده‌اند. روش‌شناسی: در این پژوهش، آثار وقوع زلزله احتمالیِ تهران در رشد اقتصادی ایران با روش ‌پویایی‌شناسی سیستم مدل‌سازی شده است. این روش با بررسی پویای روابط علّی و معلولی، کانال‌های اثرگذاری زلزله در رشد اقتصادی را شناسایی می‌کند و اثر بیمۀ زلزله برای کاهش آثار مخرب زمین‌لرزه در رشد اقتصادی ‌پیش‌بینی می‌شود. یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهند که در صورت وجود صندوق بیمۀ زلزله، عمدۀ خسارات از محل وجوه دریافتی از ‌بیمه‌گذاران جبران خواهد شد. مزیت دیگر استفاده از بیمه‌نامۀ زلزله، الزام بیمه‌گذاران به رعایت آیین‌نامه‌های لرزه‌ای ساختمان و در نتیجه کاهش ریسک فروریزش ساختمان‌ها است. نتیجه‌گیری: در صورت استفاده از روش بیمه، سرعت بازسازی و جبران خسارت افزایش خواهد یافت. لذا پیشنهاد می‌شود صندوق بیمۀ همگانی زلزله ایجاد شود و صندوق بخشی از سرمایه‌های خود را تحت پوشش بیمۀ اتکایی خارجی قرار دهد. همچنین با در نظر گرفتن میزان ریسک فروریزش ساختمان‌ها در تعیین مبلغ ‌حق‌بیمه، آثار مخرب زلزله در سرمایه‌های فیزیکی به‌میزان 525600 میلیارد ریال کاهش و رشد اقتصادی به‌میزان 62100 میلیارد ریال بهبود می‌یابد. طبقه بندی موضوعی:  O400,Q54,G22,C630