تحلیلی بر عناصر شناختاری و موارد کاربست قرارداد لیسانس فرند

     قرارداد لیسانس منصفانه، معقول و غیرتبعیض‌آمیز (فرند)، از راهبردهای مبتنی بر حقوق مالکیت فکری سازمان‌های تعیین استاندارد در مواجهه با فناوری‌هایی است که به‌حدی در یک صنعت اهمیت می‌یابند که به یک استاندارد فنی تبدیل می‌شوند. این قرارداد نقشی برجسته در توسعة استانداردهای فنی و بهره‌برداری و انتقال فناوری‌های ضروری استاندارد ایفا می‌کند. مقالة پیش رو می‌کوشد تا با روش کتابخانه‌ای و به شیوة تحلیلی- توصیفی و با تعمق در رهیافت‌های مطروحه در حقوق کشورهای مختلف، ابعاد شناختاری قرارداد لیسانس فرند را تبیین و مواردی را که بنگاه‌های متقاضی یا مراجع قانونی از ظرفیت‌های این دست توافقات بهره می‌گیرند، بررسی  کند. نتایج این نوشتار مبین آن است که ترسیم ساختار لیسانس‌های فرند از سوی سازمان‌های تعیین استاندارد و محاکم با ابهامات و چالش‌های جدی مواجه است که خود بر تعیین حدود حقوق و تعهدات طرفین و نحوة استفاده از فناوری‌های ضروری استاندارد تأثیر نامطلوب گذاشته است. نظام حقوقی ایران از بستر حقوقی لازم جهت کاربست لیسانس فرند بی‌بهره است و قواعد عام موجود نیز گاه بیش از اینکه گره‌گشای معضلات باشند، خود به مانعی بر سر استفادة گسترده و کارا از این دست فناوری‌ها بدل می‌شوند؛ ازاین‌رو نوشتار حاضر می‌کوشد تا ضمن تحلیل موضوع و بهره‌گیری از تجربیات و یافته‌های حقوقی دیگر نظام‌ها، پیشنهادها و راهکارهایی را در مواجهه با مسائل خاص این توافق در چارچوب حقوق ایران ارائه کند.