تحلیلی بر تأثیر رؤیت‌پذیری و دسترسی‌پذیری به نشانه‌ی شهری در ارتقاء خوانایی

چکیده: نشانه‌ها از مهم‌ترین عناصر تصویر ذهنی محیط و ادراک‌پذیری هستند که در شکل‌گیری و تقویت هویت، وضوح و خوانایی محیط، نقش به‌سزایی را ایفا می‌کنند، لذا اصول نشانه‌گذاری در محیط‌های شهری باید مورد توجه قرار گیرد. به‌نظر می‌رسد، نشانه‌گذاری دو جنبه‌ی مهم را دربرمی‌گیرد: بررسی عوامل مؤثر بر خوانده شدن نشانه‌های مختلف از دید استفاده‌کنندگان فضا از یک‌سو و در عین حال بررسی موقعیت نشانه، که بر دسترسی‌پذیری و رؤیت‌پذیری آن تأثیر می‌گذارد. این پژوهش در پی آن است که به بررسی جنبه‌ی دوم در ناحیه‌ی 1 در منطقه‌ی 12 شهرداری تهران بپردازد. این نوشتار، پژوهشی کاربردی است و از روش تحقیق کمی-کیفی (آمیخته) بهره برده است. در ابتدا کارشناس، نشانه‌های موجود در محدوده را شناسایی و بررسی کرده است. سپس تصاویری مناسب از نشانه‌های محدوده تهیه و براساس نظر استفاده‌کنندگان (80)، آنها را اولویت-بندی نموده‌است. درانتها مبتنی بر روش کمی (مبتنی بر مدل‌سازی) و با تحلیل شاخص‌های هم‌پیوندی و رؤیت‌پذیری با نرم‌افزار دپث‌مپ، موقعیت مکانی نشانه‌ها تحلیل شده است. با انطباق اولویت‌بندی نشانه‌ها و موقعیت مکانی نشانه‌ها، نتایج تحلیلی ارائه شده‌اند. نتایج گام اول حاکی از اهمیت معیارهای عملکردی، بصری و معنایی در نشانه شدن یک عنصر است. نتایج تحلیل موقعیت و دید به نشانه با نرم‌افزار نشان می‌دهد که دسترسی و قرارگیری در مسیر پیاده در نشانه‌شدن آن تأثیر دارد؛ بنابراین هر دو عامل در الگوی نشانه‌گذاری تأثیر دارند.