تجمع افتراقی عناصر غذایی، عوامل بیوشیمیایی و محتوی رنگدانه‌های فتوسنتز‌ی در برگ نهال‌های بادام [Prunus dulcis D. Webb] در شرایط تنش شوری

شوری یکی از تنش‌های اصلی محیطی است که اثر بازدارنده بر متابولیزم و رشد گیاهان دارد. تنش شوری فیزیولوژی گیاه را در سطوح کلی و سلولی، از طریق ایجاد تنش ناشی از افزایش فشار اسمزی و بر هم زدن تعادل یونی، تحت تأثیر قرار می‌دهد. در ایران مناطق پرورش بادام به نواحی خشک و عمدتاً به کشت‌های آبی محدود می­شوند. در این مناطق، خشکی­های مزمن با گرمای زیاد و بارش کم همراه است که این وضعیت سبب اتلاف آب از گیاه (افزایش تنفس) و تجمع املاح در خاک می‌گردد. بدین منظور و جهت ارزیابی پاسخ فیزیو- بیوشیمیایی گیاه بادام ((Prunus dulcis .Webb به شوری این آزمایش اجرا گردید. نهال­های یک ساله‌‌‌ی بادام، رقم مامایی، تحت تیمارهای مختلف شوری آب آبیاری (با هدایت الکتریکی 3، 5، 7 و 10 دسی زیمنس بر متر) قرار گرفت. در این آزمایش، رنگدانه‌های فتوسنتزی شامل کلروفیل­های a و b، مجموع (a+b)، نسبت (a/b) و شاخص پایداری آنها (CSI) مورد ارزیابی قرار گرفت. محتوای عناصر غذایی شامل یون­های سدیم، پتاسیم، منیزیم و کلسیم و همچنین پارامترهای بیوشیمیایی شاخص از جمله قندهای محلول (کل)، پرولین، اسیدهای آمینه آزاد و محتوی پروتیین کل اندازه­گیری شدند. نتایج نشان داد علاوه بر وجود رابطه‌ی مستقیم و منفی بین افزایش میزان شوری و بیشتر پارامترهای مربوط به رنگدانه‌های فتوسنتزی، یک فرایند رقابتی بین یون­های سدیم و کلر با یون های پتاسیم و کلسیم برقرار است. افزایش شوری آب آبیاری سبب تجمع معنی‌دار قند­های محلول، پرولین و اسید­های آمینه آزاد و کاهش تراکم پروتیین گردید. در این آزمایش نهال‌های بادام (رقم مامایی) شوری آب آبیاری را تا 3 دسی­زیمنس بر متر، بدون نشان دادن تغییرات اساسی در پارامترهای فیزیوبیوشیمیایی، تحمل کردند.