تبیین نسبت رابطه انسان و مکان در فرآیند طراحی معماری با رویکرد پدیدارشناسی

طراحان در صورت استفاده مؤثر از رابطۀ انسان و مکان در خلق فضا می‌توانند محیط‌های با‌معنا و با‌هویت بیافرینند. پدیدارشناسی به دلیل داشتن قابلیت شناخت رابطۀ انسان و مکان می‌تواند به طراحان در فرآیند طراحی کمک کند. روش‌تحقیق این مقاله توصیفی-تحلیلی و ابزار جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای بوده است. هدف این تحقیق چگونگی استفاده از نگرش «پدیدارشناسی» در فرآیند طراحی است. پدیدارشناسی مکان دو رویکرد هستی‌شناسی و شناخت‌شناسی را در بر می‌‌گیرد، هستی‌شناسی بیشتر دید مکانی دارد و به دنبال معنای‌مکان یا زیست‌جهان (روح‌مکان) می‌باشد، و شناخت‌شناسی بیشتر نظرگاهی انسانی به موضوع دارد و به دنبال چیستی‌مکان یا تجربۀ‌زیسته (حس‌مکان) است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد در مراحل اولیۀ فرآیند طراحی (شناخت مسئله) از هر دو رویکرد «پدیدارشناسی‌مکان» می‌توان استفاده کرد. در این مرحله به‌کارگیری روح‌مکان به عنوان راهنمای طراحی در فرآیند طراحی هم امکان‌پذیر و هم الزامی می‌باشد؛ و از حس‌مکان می‌‌توان با مشارکت ذی‌نفعان برای ایجاد ظرفیت ارتباط مؤثر بین فرد و مکان در فرآیند طراحی استفاده کرد. علاوه بر این، برای آموختن از فرآیند طراحی و همچنین بهبود ارتباط طرح با کاربر واقعی، می‌توان رویکرد شناخت‌شناسی پدیدارشناسی را بکار گرفت. در این حالت، میزان موفقیت طرح در آفرینش حس مکان پس از بهره برداری مورد سنجش قرار می‌گیرد.